تاریخ ایران- دوران اسماعیلیه درایران

به طور خلاصه باید گفت که دورة آشوب و خونریزی و غارت بود. در این دوره مراکز ادبی تغییر کرد. شاعران و نویسندگان به شبه قاره و آسیای صغیر پناه بردند. شعر عرفانی به اوج کمال رسید. خانقاهها گسترش یافتندو خانان مغول به تاریخ نویسی رو آوردندو مـّورخان را تشویق کردند. شعر درباری از رونق افتاد. زهد و عرفان زمینة اشعار بود. شعر غنایی هم طرفدارانی داشت به سبب ظلم و بیداد پند و اندرز فزونی یافت. لغات عربی، ترکی و مغولی وارد شعر و ادب شد. نثر از سادگی دور شد. آرایه های لفظی و معنوی که در دورة پیش هم دیده می شد در این عهد فزونی گرفت. سجع پردازی در اواخر به اوج رسید.. روی هم رفته نثر این دوره مصنوع بود. نثر سعدی بدیع و استثنایی بود. نثر او خاص سعدی است. نثر این دوره نثر عطاملک جوینی است در جهانگشا. در اواخر این عهد وصّاف الخصره مولف تاریخ وصّاف در کار خود به افراط گرایید. وصّاف الخصره را مفسد زبان فارسی خوانده اند.