تاریخ ایران- دوران اسماعیلیه درایران

فعالیت پنهانی طرفداران دولت فاطمی مصر در شهرهای مختلف ایران، سبب شد تا آنان به آرامی در بسیاری از نقاط نفوذ کرده و به شناسانی مکان های امن بپردازند.این مکان ها در آن روزگار، قلعه هایی بود که به سادگی قابل دسترسی نبوده و هر امیر سرکشی، برای مقاومت در برابر دولت حاکم، با پناه بردن به این قلعه ها می توانست مدتی دوام آورد.قلعه های مزبور، به طور معمول برای پنهان کردن خزاین مالی حکومت ها و یا تبعید اشخاص مهم نیز استفاده می شد.اسماعیلیان این قلعه ها را شناسایی کرده و شماری از مهم ترین آنها را برای استقرار خود انتخاب کرده بودند.

آشفتگی اوضاع اصفهان پس از ملکشاه، سبب شد تا اسماعیلیان این شهر، در ظاهر نخستین کسانی باشد که فعالیت رسمی خود را آغاز کنند.یکی از قلعه هایی که ملکشاه در اصفهان ساخته بود، قلعه دژکوه بود که در دوران آشفتگی اوضاع اصفهان، به دست باطنیان افتاد.نوشته اند که آنها با استفاده از این فرصت، به قلع و قمع مخالفان خود در اصفهان پرداختند.

به محض آن که بر کیارق استقرار یافت، به تلافی، شروع به کشتن افراد متهم به باطنی گری در اصفهان کرد.ابن اثیر نوشته است: جهنمی از آتش آماده کردند و هر کسی را که متهم به این نحله مذهبی بود، در آتش انداختند.شگفت آن که بسیاری از بزرگان اصفهان متهم شدند که به این مذهب وابسته اند.یکی از آنها حاکم یزد، از خاندان کاکویه بود.حتی ابو ابراهیم اسد آبادی که به نمایندگی بر کیارق به بغداد رفته بود، متهم شد که از سران اسماعیلیه است.به همین دلیل، به بغداد خبر دادند تا او را دستگیر کنند.

یکی از چهره های اسماعیلی معروف اصفهان عبد الملک عطاش بود که شغل طبابت داشت.وی رهبری باطنیان این شهر را عهده دار شد و در قلعه دژکوه یاشاه دژ استقرار یافت.مردم سنی اصفهان و دولت سلجوقی برای تصرف این قلعه، نبردها و خسارت های فراوانی را تحمل کردند.

همزمان با رخدادهای اصفهان، باطنیان در بسیاری از نقاط دیگر آماده برای فعالیت سیاسی نظامی آشکارتری می شدند.