تاریخ ایران- سلسله آل زیار

مرداویج، نخستین سردار آل زیار، رویای لغو خلافت و محو شعائر و عقاید وابسته بدان را در سر می‏ پرورانید و تنها این مطلب که وی به رغم نقشه‏های جسورانه و افکار بلند پروازانه‏ای که در ذهن داشت، ظرفیت روحی و قدرت اخلاقی لازم را برای اجرای چنین طرحی نداشت، این تهدید را از دستگاه خلافت دفع کرد.

گذشته احوال مرداویج بنیادگذار این سلسله، که ناگهان به دنبال توقیف و قتل اسفار دیلمی به روشنایی تاریخ وارد شد، در تیرگیهای ابهام پنهان است و البته غروری بی نظیر و جاه طلبی و تجمل پرستی او را از برادرش وشمگیر متمایز می‏ساخت.

آنچه از گذشته وشمگیر در روایات انعکاس دارد می‏تواند تصویری از گذشته احوال خانوادگی زیاریان ، که بعدها نسب خود را به پادشاهان پیش از اسلام ایران و پهلوانان افسانه‏ای حماسی رساندند، عرضه دارد؛