کودکان و نوزادان و موارد کوچک اما پر اهمیت در بیماری های آنان (جامع )

شب ‌ادراري در پسران از دختران بيشتر است

دبير انجمن روانپزشكي كودكان و نوجوانان گفت: شب‌ادراري در پسران نسبت به دختران بيشتر است به طوري كه در پسران 15-6 درصد و در دختران 12-3 درصد است.

عدم كنترل ادرار يا شب ادراري يك علامت روان‌تني شايع است كه هم به تنهايي و هم همراه با ساير اختلالات كودكان و نوجوانان تظاهر مي‌كند و زماني اين اختلال مطرح است كه كودكي كه حداقل سن او 5 سال شده، هنوز كنترل ادرار خود را به طور كامل به دست نياورده و در رختخواب يا لباس خودش ادرار مي‌كند. 






وي با بيان اينكه اين عدم كنترل ممكن است فقط در شب، فقط در روز يا در هر دو زمان باشد تصريح كرد: ممكن است اين رفتار كودك عمدي يا غيرعمد باشد. از بين اين كودكان كساني هستند كه در مرحله‌اي از سن خود حداقل به مدت 6 ماه تا يكسال كنترل ادرار خود را به دست آورده‌اند و پس از آن مجدد دچار مشكل شده‌اند. ولي كودكاني نيز هستند كه هيچگاه كنترل ادرار خود را به دست نمي‌آ‌ورند كه شب‌ادراري اوليه ناميده مي شود و شايع‌تر از نوع ثانويه است. 
شيوع اين بيماري در پسران 15-6 درصد و در دختران 12-3 درصد است كه با افزايش سن شيوع آن كاهش مي‌يابد و در سن 14 سالگي شيوع آن بين نيم تا 1،5 درصد مي‌شود. 

با بيان اينكه شب ادراري در پسران شيوع بيشتري نسبت به دختران دارد ا. در بزرگسالان شيوع شب ادراري به يك درصد مي‌رسد. البته درصد بالايي از كودكاني كه مبتلا به شب ادراري هستند در بستگان درجه يك خود افرادي را دارند كه مبتلا به شب ادراري بوده‌اند و همچنين چنانچه يكي از والدين تارخچه مثبت شب ادراري داشته باشند، احتمال ابتلا فرزند آنها بيشتر از جمعيت عادي است و چنانچه هر دو والد سابقه مثبت داشته باشند احتمال ابتلاء كودك واضحاً افزايش مي‌يابد. 

حقيقتاً نمي‌توان علت واحدي را براي اين اختلال مطرح كرد. در نوع اوليه شب ادراري ممكن است تأخير تكاملي و رشدي مطرح باشد و بعد ژنتيك نيز به عنوان عامل قوي ديگر در نظر گرفته شود و در نوع ثانويه كه معمولاً در سن 5 تا 7 سالگي شروع مي‌شود مي‌تواند تظاهري از وجود استرس كودك مانند تولد نوازد جديد، مهاجرت و نقل مكان، دعواهاي خانوادگي، اختلاف، جدايي و طلاق والدين، تعويض مدرسه و ورود به مدرسه جديد باشد. 

وي افزود:‌ همچنين مواردي از همراهي شب ادراري با ساير اختلالات روانپزشكي مانند تاخير تكاملي، اختلال بيش فعالي، كم‌توجهي و اختلالات رفتاري ديده مي‌شود. 

گاهي ديده مي‌شود كه شب ادراري متعاقب مصرف برخي از داروهاي روانپزشكي رخ مي‌دهد در نتيجه بهتر است در اين مورد نيز دقت كرد. كودكاني نيز هستند كه بنا به برخي دلايل روانشناختي، آب و مايعات زيادي مصرف مي‌كنند كه متعاقب آن دچار شب ادراري مي‌شوند. 

شب ادراري به طور كلي يك بيماري خوش خيم و خود به خود محدود شونده است و بهبودي به خصوص در سن 5 تا 7 سالگي و پس از 12 سالگي رخ مي‌دهد. در صورتي كه درماني انجام نشود ميزان بهبودي 20-10درصد در سال است. 

وي افزود: معمولاً در مواردي كه وقايع و حوادث استرس‌زايي چون اختلاف، جدايي و طلاق والدين، تولد فرزند جديد، مرگ، از دست دادن عضوي از خانواده و ... مطرح است، توجه و مداخله مناسب براي حل آنها لازم است. 

: همچنين نبايد تاثير منفي بيماري را بر اعتماد به نفس كودك از نظر دور داشت و چنانچه اعتماد به نفس كودك آسيب ديده باشد يا كودك دچار افسردگي و اضطراب شده باشد بايد به اين جنبه‌ها كه تاثير ويژه‌اي در درمان شب ادراري دارند به عنوان راه‌هاي اوليه درمان توجه كرد. 
بايد از تشويق و تنبيه مناسب در مورد كودك استفاده شود و به شب‌هايي كه كودك خودش را خيس نكرده و خشك گذرانده است پاداشي مناسب داد كه واقعاً كودك را خوشحال كند. همچنين مي‌توان جدولي براي كودك تشكيل داد كه به ازاي هر شب خشك، در صبح روز بعد يك ستاره يا صورتك خندان به جدول او چسبانده شود. 
استفاده از زنگ و تشكچه يك انتخاب قابل قبول به عنوان خط اول درمان با توجه به شرايط سني كودك است. ميزان موفقيت اين روش 75 درصد است كه با ريزش اولين قطرات ادرار، صداي زنگ باعث مي‌شود كودك از خواب برخيزد و ادرار خود را نگهدارد. در صورت وجود مشكلات روانپزشكي همراه با استرس و مشكلات خانوادگي ميزان موفقيت اين روش كاهش مي‌يابد. 

علاوه بر موارد فوق مي‌توان از ساعت زنگ‌دار براي بيدار كردن كودك در طي شب و محدود كردن مصرف مايعات هنگام شب براي كودك استفاده كرد. 
استفاده از دارو در رده‌هاي بعدي درماني قرار مي‌گيرد. دارو بايد با تجويز پزشك مصرف شود و قطع آن نيز بايد تدريجي باشد تا چنانچه علايم كودك پس از قطع دارو برگردد بنا به نظر پزشك دارو مجدد به دوز قبلي برگردانده شود و دوره جديدي از درمان شروع شود.