مقالات قطعات سخت افزاری حتماً بخوانيد به درد بخور هستند

برای داشتن اورکلاک کاملا ایمن و بی خطر چه محدودیت هایی را باید در نظر بگیریم ؟

همان طور که در ابتدای مقاله اشاره شد، کمیتی که درنهایت باعث افزایش حرارت قطعه مورد نظر در اورکلاک می شود ، افزایش توان مصرفی قطعه مورد نظر است. حال برای روشن شدن بهتر موضوع، مهم ترین عواملی که در افزایش توان مصرفی پردازنده دخیل می باشند را بررسی می کنیم :

این عکس کوچک شده است، برای اینکه بصورت بزرگ شده ببینید، روی این قسمت کلیک کنید، اندازه اصلی عکس 35x500 می باشد.

· Voltage ( پتانسیل الکتریکی ) :

به بیانی کاملا ساده، پتانسیل الکتریکی یک کمیت اسکالر (غیر برداری) است که معمولاً آن را با حرف V نشان می‌دهند و عبارت است از مقدار انرژی الکتریکی بر بار الکتریکی، و واحد آن در دستگاه SI ولت (V ) است .

در یک پردازنده دیجیتال، این ولتاژ، جریان مورد نیاز تغذیه میلیون ها ترانزیستور موجود در پردازنده و بافرهای ورودی و خروجی را تامین می کند .
در واقع عاملی که باعث ایجاد جریان الکتریکی در یک مدار بسته می شود اختلاف پتانسیل الکتریکی می باشد. هر چه این مقدار افزایش پیدا کند، توان مصرفی پردازنده نیز افزایش خواهد یافت. این کمیت به " توان 2 " در فرمول محاسبه توان مصرفی پردازنده، اعمال می شود.

· Frequency ( فرکانس ) :

این کمیت سرعت سوئیچ ترانزیستورهای به کار رفته در پردازنده را تعیین می کند . روشن است که هر چه تعداد دفعات قطع و وصل شدن یک ترانزیستور در واحد زمان افزایش یابد، انرژی مصرفی آن نیز افزایش خواهد یافت . حال با در نظر گرفتن وجود میلون ها ترانزیستور در یک پردازنده دیجیتال، می توان تاثیر قابل توجه این کمیت را در افزایش توان مصرفی پردازنده درک کرد .

Dynamic Capacitance ( ظرفیت دینامیکی ) :

منظور از ظرفیت یا توان دینامیکی مقدار انرژی ذخیره شده در یک رسانا به نسبت اختلاف پتانسیل دو سر رسانا است که برای پایداری این انرژی ذخیره شده لازم می‌باشد. این عامل توسط سازندگان پردازنده تعیین می شود تا در نهایت با بالانس کمیت هایی نظیر ولتاژ و فرکانس بتوانند توان مصرفی پردازنده های یک خانواده را تعیین کنند.

اکنون با توجه به توضیحات فوق، دید روشن تری از مصرف انرژی الکتریکی در یک پردازنده دیجیتال پیش رویمان قرار گرفت. اما شاید ابهاماتی در این بین به وجود آمده باشد که در ادامه به رفع برخی از مهمترین آن ها خواهیم پرداخت .

چرا پردازنده های یک خانواده با وجود فرکانس های مختلف، توان های مصرفی مشابهی دارند ؟

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می کنید به غیر فرکانس کاری پردازنده، تمام مشخصات فنی پردازنده های سری E8XXX کمپانی اینتل یکسان می باشند، ولی توان مصرفی ( TDP ) مشابهی دارند . در صورتی که فرکانس نیز یکی از عوامل افزایش توان مصرفی پردازنده است !

دلیل ابن امر این است که همانطور قبلا اشاره شد، ظرفیت دینامیکی ( ( Dynamic Capacitanceنیز یکی از عوامل تعیین کنده مقدار توان مصرفی پردازنده می باشد . بنابراین کمپانی سازنده پردازده، با ایجاد تغییرات مختصر در ساختار نیمه هادی به کار رفته در پردازنده، می توانند این مقدار را کاهش یا افزایش دهند . در نتیجه پردازنده هایی با فرکانس های متفاوت، توان های مصرفی مشابه و البته رنج های قیمت متفاوت روانه بازار مصرف می کنند .

چرا کمپانی های سازنده، خود اقدام به اورکلاک قطعات نمی کنند ؟

کمپانی های سازنده قطعات سخت افزاری مانند پردازنده ها، معمولا دارای محدودیت هایی در این باره هستند که برخی از مهم ترین آن ها را می توان به شرح زیر نام برد :

· محدودیت های حرارتی :

برای مثال یک کمپانی ساخت پردازنده، با توجه به توان مصرفی پردازنده ( TDP ) و حداکثر حرارت قابل تحمل توسط پردازنده، اقدام به طراحی خنک کننده ( فن + هیتسینک ) برای پردازده مورد نظر می کند . همچنین در این طراحی بدترین شرایط آب و هوایی نظیر میانگین دمای هوا در مناطق استوایی و ...... را در نظر گرفته می شود. از طرف دیگر بیشترین تلاش را برای کاهش قیمت تمام شده این خنک کننده می کند. در نتیجه حتی ممکن است در شرایط ذکر شده خنک کننده مورد نظر از پس خنک کردن پردازنده مورد نظر بر نیاید!

· محدودیت های توان مصرفی :

یک کمپانی سازنده پردازنده، از نقطه نظر فنی باید با کمپانی های سازنده مادربرد تعامل کامل را داشته باشد . در نتیجه حداقل شرایط لازم برای طراحی مادربرد استاندارد را به این گونه کمپانی ها ابلاغ می کند . در نتیجه کمپانی های سازنده مادربرد با توجه به این شرایط و در نظر گرفتن قیمت تمام شده نهایی مادربرد اقدام به طراحی مادربرد در رنج های قیمتی متفاوت می کنند . در نتیجه در رنج های پایین قیمت، حداقل شرایط برای طراحی مدارهای مختلف مادربرد، از جمله مدارهای کنترل کننده ولتاژ پردازنده ، حافظه و چیپست های کنترلی موجود در مادربورد در نظر گرفته می شود . در نتیجه ممکن است چنین مادربردهایی از پس تامین توان مصرفی پردازنده در حالت اورلاک شده بر نیایند . این موضوع ضررهای مالی زیادی را متوجه هر دو کمپانی خواهد کرد .

آیا با اورکلاک قطعات عمر آن ها کاهش می یابد ؟

اگر اورکلاک با توجه به رعایت محدودیت هایی باشد که قبلا اشاره شده بود هیچ گونه خطری قطعه مورد نظر را تهدید نمی کند . از سوی دیگر معمولا توصیه می شود در مواقعی که از کامپیوترتان برای گشت گذار در محیط وب ، پخش موزیک و ویدئو و کارهای Office و امثال اینگونه نرم افزارها استفاده می کنید به دلیل سبک بودن بار پردازش اینگونه نرم افزار ها بهتر است اقدام به اورکلاک طولانی مدت نکنید .

__________________