زن و مسئولیت اجتماعی سیاسی

  در زمینه ی پیش رفت زن به معنای بروز استعدادهای فراوانی که خدا در وجود او قرار داده – چه استعدادهای مشترک زن با مرد که این ها بیشترین است؛ چه استعدادهای ویژه ای که در زن هست، در مقابل استعدادهای ویژه ای که خدا در مرد قرار داده است – میدان بسیار وسیعی وجود دارد.

 

در هر میدانی که بانوان مسئولانه وارد شوند بیش رفت چند برابر خواهد شد

اگر کشور بتواند جامعه ی زنان را با تکیه بر تعلیمات اسلامی، با همان معارفی که اسلام خواسته است آشنا کند، من تردیدی ندارم که پیش رفت و ترقی و تعالی کشور مضاعف و چند برابر خواهد شد. در هر میدانی که بانوان مسئولانه وارد شوند، پیش رفت در آن میدان چند برابر خواهد شد. خصوصیت حضور خانم ها در میدان های مختلف این است که وقتی زن خانواده وارد میدان می شود، یعنی همسر و فرزندان او هم واردند. حضور مرد به این معنا نیست اما حضور زن به این معناست. در هر میدانی که زن وارد شود – زنی که خانم و کدبانوی یک خانه است – در حقیقت همه ی آن خانه را در آن میدان وارد می کند.

حضور زنان در بخش های مختلف بسیار مهم است. امیدواریم که خداوند متعال به مسئولان کشور، به قانون گذاران، به برنامه ریزان مسائل زنان و به کسانی که در زمینه ی مسائل زنان فعالیت می کنند، کمک کند و توفیق دهد، تا بتوانند راه درست اسلامی و صحیح را بدون تمایل و انعطاف به روش های غلط بیگانه و تحمیلی بیابند و ان شاءالله در آن راه حرکت کنند و بانوان کشور ما بتوانند به آن وضع و سطحی که اسلام برای آن ها خواسته است – که شامل خوش-بختی مادی و معنوی و خوش بختی دنیا و آخرت است – برسند.1

خود خانم ها برای پیش رفت پیش قدم باشند

قصد ما این بود که از روز زن به این صورت تجلیل شود. الحمدلله به بهترین وجهی تجلیل شد؛ زیرا که بهترین تجلیل، تجلیل عملی است. با حضور شما خانم های آگاه، عالم و فرزانه در بخش-های مختلف، روشن شد که بحمدالله زن ایرانی در یک سطح راقی قرار دارد. این مهم است. ما ممکن است شعارهای زیادی بدهیم که چنین می خواهیم بکنیم، یا چنین کردیم، یا چنین باید بکنیم؛ اما هیچ کدام از این شعارها که گفتار است، قدر این را ندارد که ما نشان بدهیم امروز زن ایرانی، در این سطحی است که ما در این جلسه ملاحظه می کنیم.

البته اگر از همه ی خواهران بیاناتی صادر می شد که حتماً در بین آن ها مطالب برجسته و باارزشی وجود داشت، این مقصود، بیشتر تحقق پیدا می کرد؛ ولی مجال کم بود. ما تقریباً نزدیک به دو ساعت است که این جا نشسته ایم. فرصت بیش از این نبود؛ لیکن بیانات دختران جوان ما، خانم ها دانشگاهی ما، خانم های طلبه ی ما و خانم هایی که مسئولیت های گوناگونی را بر عهده گرفتند و در بخش های مختلف فرهنگی کشور حضور دارند، نشان داد که ما امروز از لحاظ رقاء سطح فکری زن در کشور، بحمدالله برخوردار از یک پیش رفت محسوس – نسبت به همیشه و نسبت به گذشته – هستیم. این خیلی باارزش است.

البته من نظراتی در مورد تلاش برای مسئله ی زن دارم و این نظرات را بارها هم گفته ام؛ یعنی چیزی که پوشیده و پنهان باشد، نیست و در صحبت های گوناگون تکرار شده است. آن چیزی که الان می خواهم به شما خانم ها عرض کنم، این است که در زمینه ی پیش رفت زن به معنای بروز استعدادهای فراوانی که خدا در وجود او قرار داده – چه استعدادهای مشترک زن با مرد که این ها بیشترین است؛ چه استعدادهای ویژه ای که در زن هست، در مقابل استعدادهای ویژه ای که خدا در مرد قرار داده است – میدان بسیار وسیعی وجود دارد.

پیش رفت زن در این میدان، آن نکته ی اول مورد نظر است؛ چه برای این، چه برای تنظیم روابط زن و شوهر در درون خانواده که این به نظر من امروز معیوب ترین بخش مسئله ی زن در کشور ماست؛ یعنی اگر کسی بخواهد در زمینه ی مسائل زنان، زبان به انتقاد باز کند، بیشترین نقطه نظر در این بخش خواهد بود. یعنی به نظر من روابط زن و شوهر در درون خانواده، آن روابطی که مورد نظر اسلام و قرآن است، نیست! این البته معلول عوامل فراوانی است و مخصوص ایران هم نیست. تقریباً در همه جای دنیا چنین چیزهایی وجود دارد؛ منتها با تفاوت هایی.

چه برای پیش رفت در این زمینه – یعنی کار کردن و اصلاح در این زمینه – و چه از لحاظ روشن کردن دیدگاه اسلام در مورد زن و ارزش گذاری بر روی زن – که چه چیزهایی زن را به کمال مطلوب می رساند و ارزش می دهد – که این شد سه ناحیه: ناحیه ی پیش رفت فرهنگی و بروز استعدادها، ناحیه ی اصلاح روابط خانوادگی، ناحیه ی اعلام و تبیین نظر اسلام در زمینه  ی مسائل زنان از جهات حقوقی، از جهات اجتماعی و غیره.

اگر بخواهد در این سه زمینه کاری انجام گیرد، باید به وسیله ی شما انجام گیرد. من حرفم این است. شما خانم ها هستید که باید در این سه زمینه کار کنید. ما فصلی در کشورمان خواهیم داشت که این فصل شروع شده است؛ فصل میانِ دورانی که در هر زمینه از مسائل زنان، ما مشکلاتی داشتیم و آن دورانی که ان شاءالله این مشکلات، هیچ وجود نداشته باشد.

فصلی است که در این فصل، یک تلاش لازم است. البته این تلاش را همه باید بکنند؛ لیکن شما خانم ها باید بیش از دیگران در این زمینه تلاش کنید؛ تلاش فکری، تلاش کاری و از قبیل همین کارهایی که حالا این خانم ها گفتند، یا کارهای گوناگون دیگری که بحمدالله هست و در این جلسه هم محسوس شد.

خانم ها باید در این زمینه پیش قدم باشند و کار کنند. از گفتن و تحقیق کردن و تماس گرفتن و حضور و بقیه کارهایی که باید در مسائل گوناگون اجتماعی و معضلات انجام گیرد، تا مجاهدتی بشود که آن مجاهدت، آن نتایج را به  دنبال بیاورد. از این کارها هیچ نباید شما دریغ کنید.

ان شاءالله امیدواریم خای متعال هم کمک تان کند و این زحمات تان مورد رضای پروردگار و مرضی خاطر حضرت ولی عصر باشد و برکاتش آینده ی کشور را تأمین کند، چون اگر در کشوری زنان آن کشور بتوانند به آن صفا و معنویت و رقاء و تعالی فکری برسند، هیچ مشکلی در آن مملکت باقی نمی ماند. یعنی زن به طور محسوسی در مرد تأثیر دارد. هم بر روی شوهرش و هم بر روی فرزندانش تأثیرات تعیین کننده ای می تواند بگذارد. لذا در واقع، اصلاح جامعه با اصلاح زنان است که آن هم با همین مسائلی که گفته شد، حاصل خواهد شد. ان شاءالله موفق باشید.2

هویت والای زن اسلامی را زنده کنید

زن ایرانی در ایران اسلامی، باید کوششش این باشد که هویت والای زن اسلامی را آن چنان زنده کند که چشم دنیا را به خود جلب کند. این امروز وظیفه ای است بر دوش زنان مسلمان؛ به خصوص زنان جوان و دختران دانش آموز و دانشجو.

هویت اسلامی این است که زن در عین این که هویت و خصوصیت زنانه خود را حفظ می کند - که طبیعت و فطرت است و برای هر جنسی خصوصیات آن جنس ارزش است - یعنی آن احساسات رقیق را، عواطف جوشان را، آن مهر و محبت را، آن رقّت را، آن صفا و درخشندگی زنانه را برای خود حفظ می کند، در عین حال، هم باید در میدان  ارزش های معنوی – مثل علم، مثل عبادت، مثل تقرّب به خدا، مثل معرفت الهی و سیر وادی های عرفان – پیش روی کند، هم در عرصه ی مسائل اجتماعی و سیاسی و ایستادگی و صبر و مقاومت و حضور سیاسی و خواست سیاسی و درک و هوش سیاسی، شناخت کشور خود، شناخت آینده ی خود، شناخت هدف های ملی و بزرگ و اهداف اسلامی مربوط به کشورهای اسلامی و ملت های اسلامی، شناخت توطئه-های دشمن، شناخت دشمن، شناخت روش های دشمن باید روزبه روز پیش رفت کند و هم در زمینه ی ایجاد عدل و انصاف و محیط آرامش و سکونت در داخل خانواده باید پیش رفت داشته باشد.

اگر قوانینی لازم است، اگر تصحیح و اصلاحی در مسائلی که به این جا منتهی می شود، لازم است، زنان، زنان باسواد، زنان آگاه، زنان بامعرفت، در همه ی این میدان ها بایستی پیش روی کنند؛ الگوی زن را نشان بدهند؛ بگویند زن مسلمان زنی است که هم دین خود را، حجاب خود را، زنانگی خود را، ظرافت ها و رقّت ها و لطافت های خود را حفظ می کند. هم از حق خود دفاع می کند؛ هم در میدان معنویت و علم و تحقیق و تقرّب به خدا پیش روی می کند و شخصیت های برجسته ای را نشان می دهد و هم در میدان سیاسی حضور دارد. این می شود الگویی برای زنان.

شما بدانید زنان مسلمان در بسیاری از نقاط دنیا امروز به شما نگاه می کنند و از شما یاد می-گیرند. این که می بینید در بعضی از کشورهای غربی، در بعضی از کشورهای مسلمان اما با حکومت های غیراسلامی، این طور حجاب اسلامی مورد تهاجم دشمنان دین قرار می گیرد، این نشان دهنده ی گرایش زنان به حجاب است. در کشورهای همسایه ی ما، آن جاهایی که به حجاب اهتمام نمی شد؛ در کشورهای اسلامی که بنده خودم از نزدیک بعضی جاها را دیدم که هرگز اسمی از حجاب در آن جا آورده نمی شد؛ در مدت بیست ساله بعد از انقلاب، زنان، به-خصوص زنان روشن فکر و به خصوص دختران دانشجو به حجاب گرایش پیدا کردند. علاقه پیدا کردند. رو آوردند و حجاب را حفظ کردند که نمونه هایش علاوه بر این ها در کشورهای غربی هم مشاهده شده است. شما الگویید، شما نمونه اید.

بدانید امروز در هیچ جای دنیا زنانی که مثل این مادران شهدای ما، مادر دو شهید، مادر سه شهید، مادر چهار شهید باشند، نیستند. در جامعه ی ما، مادرانی با این خصوصیات که از پدرها بهتر و قوی تر و آگاهانه تر ایستادند، در این میدان بسیارند. این همان تربیت اسلامی است؛ این همان دامان پاک و مطهّر و نورانی فاطمه ی زهرا سلام الله علیهاست. شما دخترانِ فاطمه هستید؛ فرزندان فاطمه ی زهرا هستید؛ دنباله روان فاطمه ی زهرا هستید.3

پی نوشت :

1. بیانات در همایش بزرگ خواهران در ورزش گاه آزادی به مناسبت جشن میلاد کوثر، 30/7/76.

2. دیدار بانوان به مناسبت میلاد حضرت فاطمه ی زهرا(س)، 18/7/77.

3. دیدار گروه کثیری از بانوان، 30/6/79.

منبع : ماهنامه پیام زن شماره243