توصیه هایی برای نوجوانان و جوانان

از ویژگی های معاشرت جوانان، پدید آمدن شرایطی است که آنان و دوستانشان بیش از سایرین در حالات و روحیات یکدیگر، کنجکاو و دقیق شده، موشکافانه عیب ها و ایراد های طرف مقابل را مورد توجه قرار می دهند. چنان چه این روند به بازگو کردن مسائل مورد نظر و عیب جویی یکی از دیگری منجر شود. شادکامی را از صحنه ارتباطات انسانی، به بیرون می راند و جوی آکنده از خصومت و بدبینی بر فضای ارتباطی آن ها حکم فرما می شود. بزرگ منشی و گذشت از یک سوی و طبیعت حساس و زود رنج جوان، ما را ملزم می کند که چشم پوشی از موارد جزیی را سرلوحه مناسبات خود با جوانان قرار دهیم، همان گونه که علاقه مندیم دیگران، نسبت به ما چنین رفتاری داشته و عیب های جزئی ما را نادیده بگیرند، متقابلا نسبت به نوجوانان و جوانان، این گونه باشیم.
نکته بسیار زیبایی در یکی از فرمایشات حضرت علی ـ علیه السلام ـ آمده است که فرمودند: «با چشم پوشی از چیزهای کوچک، خود را بزرگ کنید و بر قدر و منزلت خویش بیفزایید.»[1]
در صورتی که موارد مذکور، غیر قابل چشم پوشی بوده و از حدود مسایل جزئی فراتری رود، در آن صورت لازم است از شیوه های تذکر دوستانه، انتقاد سالم و اصلاح رفتار به مناسبت و اقتضای موقعیت، استفاده نمود.
یکی از اندیشمندان، انتقاد را به جراحی روح و روان آدمی تشبیه کرده است و احتمالاً منظور او، نشان دادن اهمیت و حساسیت روش انتقاد می باشد. انتقاد را معمولاً به دو نوع سالم و سازنده و مخرب، تفکیک می کنند. در شیوه انتقاد سالم و سازنده، نه تنها آسیبی بر شخصیت فرد وارد نمی شود، بکله علاوه بر آن موجب جلب و گسترش اعتماد متقابل شده و بر استحکام پایه های دوستی و روابط متقابل می افزاید و در مقابل انتقاد مخرب و ویرانگر، علاوه بر جریحه دار شدن احساسات فرد، روابط گرم و دوستانه از صحنه زندگی به کناری رفته و خصومت و برودت عاطفی به جای آن، تکیه می زند.