توصیه هایی برای نوجوانان و جوانان

«بار الها، اوقات فراغت من را در راستای هدف خلقت قرار ده»[1] (حضرت امام سجاد ـ علیه السلام ـ )
«از آن جا که انسان جامعه صنعتی امروز، پاسخی برای پرسش های بنیادین خود درباره هستی و مفهوم زندگی نیافته است، لذا از برابر همه آن ها می گریزد و خود را با هیجانات روزمره مشغول می کند.»[2] (ژان فوراستیه)
توجه به دو واقعیت زیر، ماهیت اوقات فراغت را بیش از پیش، مبرهن و متقن می سازد. ابتدا این که طبق آمار رسمی حدود هفتاد درصد جمعیت کشورمان زیر سن سی سال قرار دارند، یعنی حدود چهل و دو میلیون نفر از جمعیت کشور، در محدوده سنی نوجوانی و جوانی هستند. و دیگر این که، جوانان ما در مقایسه با بیشتر کشور ها، از طولانی ترین تعطیلات برخوردارند. از این روی، پاسخ دادن به نیاز های متنوع جوانان در زمینه اوقات فراغتشان، از جنبه اخلاقی و تربیتی، حائز اهمیت فراوان است. شناخت علمی و دقیق اوقات فراغت، امکان استفاده بهینه از آن را فراهم می سازد.


برخی از مولفه های اوقات فراغت به قرار زیر می باشد:
1. فلسفه اوقات فراغت، ارتباطی منطقی با فلسفه زندگی دارد و در حقیقت زیر مجموعه و تابعی از آن است.
2. فلسفه اوقات فراغت، با اوقات رسمی زندگی فرد نیز ارتباط دارد. با این توضیح که چنانچه فرد بتواند از اوقات رسمی خویش به خوبی استفاده کند، قادر بر استفاده مطلوب از اوقات فراغتش خواهد بود.
3. در فرهنگ و اندیشه اسلامی، اوقات فراغت با بیهودگی و معطلی و روزمرگی، سر سازگاری ندارد، بلکه فراغت، فرصت مجددی برای تلاش و کوشش بی پایان زندگی است.
4. ارتباط منطقی فلسفه اوقات فراغت با هدف خلقت، ضرورت تدوین یک فلسفه ارضاء کننده زندگی را مشخص می سازد. و چنین بینشی نسبت به زندگی، روح رضایت را در آدمی، پرورش می دهد. اوقات فراغت مطلوب، آثار و پیامد هایی در زندگی انسان دارد که ذیلاً به برخی از آن ها اشاره می شود:
ـ بهره گیری مناسب از اوقات فراغت، توان لازم را برای بخش های دیگر زندگی به آدمی می دهد، لذا می توان چنین نتیجه گرفت که آنهایی بهتر از دیگران به نیازهای زندگیشان پاسخ می دهند که بهتر از آنها می توانند برای اوقات فراغتشان، طرح و برنامه ای داشته باشند.
ـ تمدد جسم و جان، از نتایج ارزشمندی است که به مدد اوقات فراغت، فراهم می شود.
ـ احساس رضایت درونی و افزایش شادکامی، زمانی میسر می شود که آدمی بتواند در فرصت مناسبی، از درون خویش، دریچه هایی به عالم بیرون بگشاید و هیجانات مضر و احساسات منفی و خستگی های روحی خویش را قدری تشفی بخشد و در پرتو فراغت مطلوب به تعادل و سلامت روان، دست یابد. با چنین شرایطی، فرد به سهولت می تواند بر افسردگی خویش، فائق آید.