دانستنیهای گردشگری

زیباترین آبشار ایران کجاست؟

آبشار شوی یا تله زنگ Shevi (Taleh zang) را شاید بتوان زیباترین آبشار ایران لقب داد. این آبشار از نظر موقعیت جغرافیایی از توابع شهرستان دزفول و استان خوزستان است. هرچند مردم لرستان این آبشار را متعلق به خودشان می‌دانند و با توجه به مسیری که برای رسیدن به آبشار طی می‌شود تاحدودی هم حق دارند.

گزارش دقیقی از ابعاد آبشار منتشر نشده است اما به نظر می‌رسد ارتفاع آبشار از سرچشمه تا رودخانه حدود 80 متر و عرض آبشار حدود 70 متر باشد. حجم آب خروجی آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است و در فصل بهار به حداکثر خود می‌رسد.

در دامنه کوه و خروجی آبشار غاری وجود دارد که طول آن نامشخص است. افراد محلی می‌گویند که این غار کیلومترها طول دارد. هرچند اکیداً توصیه می‌شود بدون ابزار و ادوات غارنوردی و آشنایی به اصول آن وارد غار نشوید. مبداء خروجی آب از کوه، سراشیبیِ مرطوب و خطرناکی دارد. چندین مورد سقوط منجر به فوت در این قسمت گزارش شده است. در بدنه آبشار نیز خروجی‌های متعددی وجود دارد که آب با فشار از آنها خارج می‌شود.

در پایین بخش عمودی آبشار، آب بصورت پله پله تا کف رودخانه جریان دارد. این بخش پوشیده از خزه است. برای رسیدن به زیر آبشار لازم است دو بار از عرض رودخانه عبور کنید. اگر وقت کافی دارید، برای دقایقی هم شده به زیر آبشار بروید. لذتِ رسیدن به زیر آبشار، صدای مهیب آبی که از بالای سر روی شما می‌ریزد، وزش باد و مناظر زیبای روبرو دریچه جدیدی از لذت طبیعت گردی را به روی شما باز خواهد کرد. برای اینکار حتماً با افراد باتجربه همراه شوید.

حدود 40 دقیقه بالاتر از آبشار اول، آبشار دیگری قرار دارد که به آبشار دوم شوی معروف است. میزان آب این آبشار نیز بسیار متغیر است. نزدیک آین آبشار حوضچه‌های متعددی برای آبتنی وجود دارد. در کنار آبشار دوم (در مواقع کم آبی ) جا برای اطراق وجود دارد.

آبشار شوی فوق العاده زیباست اما آنچه این سفر را برای شما دلپذیرتر و به یادماندنی‌تر می‌کند سختی و مشکلات راه است. اگر قصد سفر به آبشار را دارید پیشاپیش خود را برای یک سفر چندروزه با مسائل شیرین و تلخ پیش بینی نشده آمده کنید.

نحوه دسترسی

تنها راه منطقی دسترسی به آبشار شوی فعلاً فقط مسیر ریلی است. برای رسیدن به آبشار لازم است ابتدا به ایستگاه تله زنگ در مسیر دورود – اندیمشک بروید. این مسیر همان خط آهنی است که خرمشهر و اهواز را به تهران متصل می‌کند و در دهه 1310 ساخته شده است. به خاطر داشته باشید که ایستگاه تله زنگ یک ایستگاه فرعی است و فقط قطار محلی و قطار عادی در این ایستگاه توقف می‌کنند.

اگر از تهران قصد سفر به آبشار را دارید می‌توانید قطار عادی تهران – اهواز را سوار شوید و حدود سه ساعت پس از عبور از دورود به ایستگاه تله زنگ خواهید رسید. یک امکان دیگر این است که از شهرستان دورود ( واقع در استان لرستان ) قطار محلی سوار شده و به تله زنگ بروید. این قطار در نوع خودش دیدنی است. در طول مسیر هرجا که مسافر در کنار خط آهن ایستاده باشد توقف می‌کند. چرا که تنها راه ارتباطی یا بهتر است بگویم بهترین راه ارتباطی مردم در بسیاری از این مناطق خط آهنی است که عبور می‌کند. قطار محلی که ساعت دو بعد از ظهر از دورود به سمت اندیمشک حرکت می‌کند پس از طی حدود چهار ساعت به ایستگاه تله زنگ می‌رسد.

قبل از رسیدن به تله زنگ در ایستگاه‌های متعددی توقف می‌کند که مهمترین آنها ایستگاه‌های بیشه، سپید دشت، چم سنگر، کشور، تنگ هفت و تنگ پنج است. این مسیر خصوصاً در فصل بهار فوق العاده زیباست. وقتی به سمت جنوب می‌روید ارتفاعات معروف اشترانکوه را در سمت چپ خود خواهید دید. تونل‌های طویل و متعدد از خصوصیت دیگر این مسیر است. توصیه می‌شود مقدار زیادی از وقت خود را در کنار پنجره قطار بگذرانید. برای آنهایی که این مسیر را در روز طی نکرده اند، طبیعت زیبا و پرصلابت زاگرس به یاد ماندنی است.

قطار در کنار رودخانه خروشان سزار به جنوب می‌رود و سزار هر چه بیشتر می‌رود پرآب‌تر و سهمگین‌تر می‌شود. چرا که از هر دره، چشمه، رودخانه یا آبشاری به سزار افزوده می‌شود. به خاطر دارم که دو ماجراجوی اروپایی طول رودخانه سزار را تا دریاچه سد دز قایقرانی کردند. پل‌های متعدد از دیگر خصوصیات این مسیر است.

ایستگاه تله زنگ امکانات قابل توجهی ندارد. اگر دیرهنگام به ایستگاه رسیدید، توصیه می‌شود شب را در مسجد ایستگاه اطراق کنید. (مراقب اثاثیه خود باشید.) اگر زمان برای حرکت مناسب است، می‌توانید به سمت آبشار حرکت کنید. برای رسیدن به آبشار لازم است از رودخانه سزار عبور کنید. برای اینکار مجبور هستید حدود یک کیلومتر از مسیر راه آهن را برگردید. اکیداً توصیه می‌شود از داخل تونل عبور نکنید، چرا که هز لحظه ممکن است قطار سر برسد.

برای عبور از روی پل معروف تله زنگ نیز مراقب عبور قطار باشید. بخش معلق پل خطر سقوط دارد. اگر مسیر پاخورده را در پیش گیرید، حدود سه ساعت طول خواهد کشید تا به روستای سرسبز شوی برسید. از اینجا دو روش برای رسیدن به آبشار وجود دارد:

1- قبل از رسیدن به روستا لازم است از عرض رودخانه عبور کنید. در مواقع کم آبی به راحتی می‌شود از رودخانه عبور کرد. در هنگام پر آبی لازم است به آب بزنید. به خاطر داشته باشید هرچه به تنگه نزدیکتر شوید امکان عبور از رودخانه کمتر و خطرات آن بیشتر خواهد شد. اگر هوا رو به تاریکی می‌رود، می‌توانید شب را در منزل یکی از روستائیان سپری کنید. از روستای شوی امتداد جوی آب را در پیش گیرید تا به تنگه برسید. بخش خطرناک سفر در این منطقه است که جهت تسهیل در عبور و مرور بخشی از کوه را سیم بکسل بسته اند تا جهت حمایت از آن استفاده کنید. هرچند تاکنون سقوط در این ناحیه گزارش نشده است. از این مکان حدود یک ساعت و نیم تا آبشار فاصله است.

2- هنگامی که به روستای شوی رسیدید، نیازی به عبور از رودخانه و نهایتاً سیم بکسل نیست. می‌توانید مسیر خود را ادامه داده و از کوه سربه فلک کشیده مقابلتان صعود کنید. این سربالایی راه شما را از نظر مسافت دور خواهد کرد اما مسیری است که عشایر برای جابجایی احشام خود از آن استفاده می‌کنند. بنابراین خطر آن بسیار کمتر است.

یک حسن دیگر هم دارد. در مواقع پرآبی، در حالت اول شما لازم است دو بار از رودخانه عبور کنید تا به مقابل آبشار برسید. در روش دوم نیازی به عبور از رودخانه نیست. این مسیر برای آنهایی که اکیپ ناهمگون با توانایی‌های مختلف دارند و یا افرادی که ترس از ارتفاع آزارشان می‌دهد مناسب‌تر است.

امکانات رفاهی

* جاذبه‌های طبیعی ایران معمولاً فاقد امکانات رفاهی مناسب هستند. آبشار شوی فاقد هرگونه امکانات رفاهی است.

* رستوران و فروشگاه وجود ندارد.

* آبشار بلافاصله بعد از خروج از دل کوه ایجاد می‌شود و آب آن فاقد آلودگی میکروبی یا شیمیایی است. امکان اینکه برای چند روز با خودتان آب بیاورید ( به دلیل سنگینی بار ) وجود ندارد. اگر به شرب آب کاملاً بهداشتی اعتقاد دارید می‌توانید آب را بجوشانید یا از قرص‌های کلر استفاده کنید.

* سرویس بهداشتی وجود ندارد.

* آنتن دهی تلفن همراه وجود ندارد. سیستم تلفن ماهواره ای در روستای شوی موجود است اما معمولاً کار نمی‌کند. بعد از خروج از ایستگاه تله زنگ دیگر روی ارتباط تلفنی حساب نکنید.

* نزدیکترین روستا به آبشار، روستای شوی است که از آن عبور کرده اید و حدود دو ساعت با آبشار فاصله دارد اما متأسفانه اهالی روستا نمی‌توانند امکانات قابل توجهی به شما ارائه دهند. اهالی روستا مردمانی خونگرم و بسیار مهربان هستند.

* فضای مناسب، وسیع، بدون شیب، مسطح و سایه برای اطراق کردن کم پیدا می‌شود.

* اگر قصد اقامت شبانه دارید، احتمال وجود جانوران وحشی را مد نظر داشته باشید. بقایای خون، خوراکی‌های پخته شده یا سرخ کردنی (که در اطراف چادر خود پخش کرده اید) حیوانات را بیشتر به سمت شما هدایت خواهد کرد.

* هوا در فصل بهار کاملاً غیرقابل پیش بینی است. ممکن است بارندگی تند و سیل آسا شما را غافلگیر کند. توصیه می‌شود برای محافظت خودتان و چادر پلاستیک سبک و کم حجم همراه داشته باشد.

* احتمال دارد که اسباب و وسایل شما را دزد بزند. خصوصاً شب هنگام که شما در خواب عمیق هستید. اشیاء با ارزش خود را در کیسه خواب یا زیر سرتان قرار دهید. به خاطر داشته باشید که در این محل دورافتاده، کفش‌های شما یکی از مهمترین وسایلی است که دارید.

* اگر وزن و حجم بار اجازه می‌دهد، حداقل هر دو نفر یک دمپایی سبک در کوله پشتی خود داشته باشید. دمپایی برای عبور از رودخانه، رفتن به زیر آبشار و جابجایی‌های کوتاه بسیار مفید است.

* اقامت طولانی در کوهستان (بیش از چند ساعت) باعث آفتاب سوختگی خواهد شد. از کلاه یا کرم ضد آفتاب استفاده کنید.

* محلی برای دفع زباله وجود ندارد. زباله‌های خود را دفن کنید. به حقوق آنهایی که پس از شما به طبیعت می‌آیند احترام بگذارید. همیشه کسانی هستند که به طبیعت احترام نمی‌گذارند. به عنوان یک کوهنورد، اگر زباله ای در اطراف شما مشاهده می‌شود، آنها را نیز با زباله‌های خود دفن کنید.

* از شکستن شاخه درختان برای روشن کردن آتش شدیداً بپرهیزید. اگر حوصله کنید می‌توانید تکه‌های کوچک چوب در امتداد رودخانه پیدا کنید. هرچند زغال یا کپسول‌های کوچک وزن زیادی ندارند و حرارت متمرکز و بهتری را تأمین می‌کنند.

* از هنگامی که ایستگاه تله زنگ را ترک می‌کنید، جایی برای شارژ باطری دوربین عکاسی یا فیلمبرداری وجود ندارد. قبلاً پیش بینی‌های لازم را تدارک ببینید.

* اتفاق هیچگاه خبر نمی‌کند. همراه داشتن داروهای ضروری و کمک‌های اولیه ممکن است به دردتان بخورد.

بهترین زمان بازدید

آبشار شوی در شمال خوزستان واقع شده است و آب و هوای منطقه گرم است. تابستان‌ها فصل مناسبی برای صعود به آبشار نیست. میزان آب آبشار کم خواهد شد، گزش حشرات آزاردهنده است و سبزی طبیعت کاهش می‌یابد. ماه‌های اسفند، فروردین و اردیبهشت برای صعود مناسب است. بهترین زمان بازدید از نیمه فروردین تا نیمه اردیبهشت ماه است. اگر می‌خواهید از تعطیلات پیوسته به آخر هفته استفاده کنید، خود را برای شلوغی مسیر، کمبود بلیط قطار و جای اطراق آماده کنید.