گیاهان دارویی

نام علمی :  Rubia tinctorum
خانواده: روناس Rubiaceae

خصوصیات گیاهشناسی:

گیاهی است علفی ازتیرة روناس به ارتفاع5/0تا5/1 دارای ساقه های خشن بصورت چهارگوش وپوشیده ازخار،بالا رونده،با برگهای درازبیضوی نوك تیزوگلهای كوچك به رنگ زرد به صورت چتری متعددكه درقسمت انتهای ساقه یا محورآن وجوددارد.میوة آن گوشتی وبه رنگ قرمزتیره است.این گیاه به حالت وحشی،به گونه های مختلف،درتمام منطقه مدیترانه آسیای صغیروآفریقا وبعضی ازنقاط آسیا می روید. 

روناس از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است.

* باز کننده گرفتگی‌ها در بدن است.
* ادرار آور است و حبس‌البول را درمان می‌‌کند.
* برای معالجه بیماری فلج آن را با عسل مخلوط کرده و به بیمار بدهید.
* ترشح شیر راز یاد می‌‌کند.
* درد سیاتیک را رفع می‌‌کند.
* یبوست‌های سخت را معالجه می‌‌کند.
* اشتهاآور است.
* قاعده‌آور است.
* خارش پوست را برطرف می‌‌کند بدین منظور می‌‌توان از ضماد استفاده کرد و یا اینکه جوشانده آن را در وان حمام بریزید و مدتی در آن استراحت کنید.
* اوره خون را پائین می‌‌آورد.
* جوش خوردن استخوان شکسته را تسریع می‌‌کند.
* تورم را در بدن از بین می‌‌برد.
* از کمپرس جوشانده روناس برای رفع بیماریهای پوستی استفاده کنیدطرز استفادهدم کرده: یک قاشق مرباخوری ریشه خرد شده روناس را در یک لیوان آب جوش ریخته، بگذارید به مدت 10 دقیقه دم بکشد. مقدار مصرف آن نصف فنجان سه بار در روز است. جوشانده روناس: 10 گرم ریشه روناس را در یک لیتر آب ریخته و بگذارید برای مدت ده دقیقه بجوشد. این جوشیده را در وان حمام بریزید و برای رفع بیماریهای پوستی در آن استراحت کنید.
زیان‌ها: همانطور که گفته شد روناس ترشح ادرار را زیاد می‌‌کند و فشار آن را بالا می‌‌برد بنابرین ممکن است در اثر استفاده زیاد ایجاد خون در ادرار کند و در اینصورت بهتر است که روناس با کتیرا خورده شود. 

اندام دارویی : ریزوم (ساقه های زیرزمینی) وریشه گیاه. 

تركیبات شیمیایی:

گلیكوزیدی بنام اسید روبه ریتریك، آلیزارین، پورپورین، روبیادین، گلوكز،مواد چرب و ... . 

خواص درمانی دیگر:

كاهش دهنده اوره خون. درمان یبوستهای شدید ومزمن. اشتها آور. صفرا آوروكمك به هضم غذا.

مقدار مصرف و روش تهیه:
روش اول: سه نوبت درروز. درهرنوبت 1 قاشق مربا خوری سرخالی (4-1 گرم) ازگرد ریشه را در یك لیوان اب جوش ریخته، پس از مدت10 دقیقه آنرا صاف كرده و1 ساعت بعدازغذا میل میگردد.
 
روش دوم: 3-5/1 قاشق سوپخوری(30-15 گرم) از ریشه نیمكوب روناس را در5 لیوان آب
(1لیتر) به مدت 5 ثانیه می جوشانیم وپس از مدت 15 دقیقه آنرا صاف می كنیم. ازمحلول حاصله یكساعت بعد هرغذا 1 لیوان میل میگردد. 

{عوارض جانبی:  تغییررنگ ادراربه قرمز (بی ضرراست). 

{مصرف دربارداری وشیردهی: ممنوع است.

{موارد منع مصرف: كودكان زیر12 سال. افراد مبتلا به بیماریهای التهابی روده. مصرف مداوم بیش از10-8 روز.دوران بارداری و شیردهی .