گیاهان دارویی

نام علمی  : Capsicum annuum 
فلفل دلمه‌ای نوعی فلفل از خانواده Solanaceae   که به رنگهای قرمز، زرد، سبز و نارنجی یافت می‌شود.

این گیاه بومی مکزیک و آمریکای مرکزی است و مکزیک و پرو اولین کشورهایی بودند که کاشت این گیاه را رواج دادند.

فلفل  دلمه‌ای متعلق به تیره سیب زمینی سانان است که دارای گلهای سفید رنگ است و به تنهایی روی ساقه قرار دارند و میوه‌های حاصل از آنها به صورت جدا از هم روی ساقه قرار دارند

این گیاه حاوی آلكالوئید كاپسایسین می باشد.

تندی فلفل به علت وجود  ماده ی کاپسایسین می‌باشد که هر چه میزان این ترکیب در بافت میوه بیشتر باشد میزان تندی نیز بالاتر خواهد بود. گرما و شرایط تنش خشکی در زمان رشد میوه باعث افزایش تندی میوه می‌گردد.

اهمیت فیزیولوژیكی گیاه:

اهمیت فیزیولوژیكی این گیاه بر اساس خاصیت اشتها آوری آن ، هضم غذا،مقدار كاروتین وبه ویژه ویتامین C است

تأثیر عوامل محیطی بر رشد فلفل

دما : فلفل از سبزیهای فصل گرم می‌باشد و نسبت به سرما و یخبندان و دماهای کمتر از 15درجه سانتیگراد بسیار حساس است و دمای پایه برای رشد فلفل در حدود 18درجه سانتیگراد مناسب می‌باشد.

رطوبت: نیاز آبی فلفل در حدود 1000 - 400 میلیمتر می‌باشد بطوری که رطوبت کم باعث ریزش گل و رطوبت زیاد باعث ریزش برگ می‌شود.

خاک: فلفل را می‌توان در خاکهای شنی سبک تا رسی سنگین کشت نمود. خاک مناسب برای کشت آن خاکهای لوم یا لوم شنی است

نور:فلفل به عنوان یک گیاه حساس به طول روز می‌باشد و معمولاً به فاصله دو ماه پس از کاشت گلدهی شروع می‌گردد و یکماه پس از گل آغازی میوه بستن صورت می‌گیرد و همواره شدت نور کم باعث ریزش گل می‌شود. بطور کلی با افزایش شدت نور در زمان گلدهی اگر کمبود رطوبت وجود نداشته باشد عملکرد افزایش خواهد یافت.

تحقیقات نشان داده است كه اسید بیرنگ كپساسین (فعالترین عنصر موجود در فلفل است كه سبب گرم بودن این گیاه میشود) كپساسین موجود در فلفل در واقع سبب كاهش درجه حرارت بدن میشود كه یكی از دلایل اصلی تمایل مردم مناطق آب و هوایی گرم به مصرف زیاد فلفل محسوب میشود.این ماده سبب كاهش میزان كلسترول خون و كاهش شدت سیگنالهای درد در بدن میشود

روشهای پرورش فلفل

روش کشت مستقم

در این روش پس از تهیه و آماده سازی بستر بذرها در ردیفهای به فاصله 75 - 70 سانتیمتر کشت می‌شوند و فاصله بین بوته‌ها روی ردیف حدود40-45سانتیمتر می‌باشد. دمای مناسب برای جوانه زنی بذر فلفل حدود 25 - 20سانتیمتر است.

روش نشایی

چون بذر فلفل نسبت به گوجه فرنگی و بادنجان جوانه زنی کندتری دارد و همواره به دمای پایین خاک برای جوانه زنی حساسیت بیشتری دارد، در بیشتر موارد از پرورش نشاء برای تولید این گیاه استفاده می‌شود. مدت زمان ماندن نشاء در خزانه حدود 12- 10 هفته است.

میوه دهی فلفل

در اکثر موارد خود گرده افشانی صورت می‌گیرد و گلها به صورت افقی یا آویزان قرار می‌گیرند و گرده می‌تواند به راحتی روی سطح کلاله بچسبد و احتمالاً در مزرعه حشرات در انتقال گرده و افزایش به میوه نشستن کمک می‌کنند. فلفل توانایی تولید میوه پارتنوکارپ (میوه بدن دانه) را دارد بویژه زمان که دمای هوا پایین باشد. افزایش تعداد میوه در هر بوته باعث کاهش اندازه میوه‌ها شده و بر عکس زمانی که تعداد محدودی میوه روی گیاه تشکیل شود آنها از رشد بیشتری برخوردار بوده و اندازه آنها افزایش می‌یابد.

کوددهی فلفل

کودهای فسفره و پتاسی را هنگام آماده سازی زمین به آن اضافه می‌کنند و نیز حدود 3/1 از کود ازته را نیز قبل از کشت به زمین اضافه می‌کنیم و بقیه کود ازته را در هنگام شروع رشد زایشی به گیاه می‌دهند. البته لازم به ذکر است که استفاده دیر هنگام از کودهای ازته باعث دیررسی محصول و به تأخیر افتادن رشد زایشی می‌گردد و استفاده متعادل از این کود باعث زودرسی می‌گردد همچنین میزان ویتامین C در اثر استفاده زیاد از کودهای از ته کاهش می‌یابد

مبارزه با علفهای هرز فلفل

می‌توان از علف کش تریفلورالین و علف کش دیفن آمید برای مبارزه با علفهای هرز مزرعه فلفل استفاده کرد.

آبیاری مزرعه فلفل

یکنواخت بودن توزیع آب در طی فصل رشد باعث جلوگیری از ریزش گل و کاهش میوه بستن و نیز جلوگیری از ایجاد عارضه پوسیدگی گلگاه می‌گردد.

ناهنجاریهای فیزیولوژیکی فلفل

ریزش جوانه گل و گل: این عارضه بیشتر در انواع دارای میوه درشت صورت می‌گیرد عوامل ایجاد کننده این ناهنجاری شامل دماهای بالا ، نورکم ، تنش خشکی ، رشد سریع میوه روی گیاه و آفات و بیماریهای ویروسی است.

·آفتاب سوختگی: میوه‌های رسیده فلفل اگر در معرض نور با شدت بالا قرار گیرند دچار آفتاب سوختگی می‌شوند میوه‌های فلفل در مرحله سبز رسیده در هنگام تغییر رنگ از مرحله سبز رسیده به قرمز حساسیت بیشتری دارند.

·پوسیدگی گلگاه: به صورت جراحتهای موضعی تیره رنگ روی میوه‌های سبز بالغ و رسیده دیده می‌شود که این عارضه توسط کاهش موضعی کلسیم ایجاد می‌شود.

·شکل غیر طبیعی میوه: این عارضه توسط دماهای کم زمان میوه بستن ایجاد می‌شود که این میوه‌ها بدن بذر می‌باشند.

زمان برداشت میوه

میوه فلفل معمولاً به صورت نارس برداشت می‌شود، برای ارقامی که به صورت فرآوری مصرف می شوند آنها را در مرحله رسیدگی کامل برداشت می‌کنند و در زمان رسیدن میوه بافت پوست آن سفت‌تر می‌شود و برداشت به صورت هفتگی صورت می‌گیرد.

شرایط نگهداری فلفل در انبار

برای نگهداری فلفل در انبار دمای10درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی بالا یعنی حدود90% ضروری است

خواص دارویی

تحقیقات نشان داده است که کپساسین (capsicin) موجود در فلفل، باعث کاهش بروز زخم معده می‌شود. کپساسین، موجب افزایش جریان خون در قسمت مخاطی معده و تولید موکوس به وسیلهٔ دیوارهٔ معده می‌شود، بنابراین بافت معده در برابر ترشح اسید معده مصون باقی می ماند.

از فلفل می‌توان در درمان سرطان و حتی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری استفاده کرد. تحقیقات نشان داده اند کپساسین موجود در فلفل، به عنوان یک ترکیب ضد سمی عمل کرده و مانع از فعالیت ترکیبات سرطان زا در بدن می‌شود و از تشکیل تومورهای بدخیم در بدن جلوگیری می‌کنند

وجود مقادیر فراوان ویتامین ث در فلفل دلمه‌ای باعث شده این سبزی برای درمان سرماخوردگی مفید باشد. طوری که مصرف مرتب این سبزی در برنامهٔ غذایی، هم شدت و هم طول دوران سرماخوردگی را کاهش می‌دهد.

ناهنجاریهای فیزیولوژیکی فلفل

کپساسین" ماده ای در فلفل است که سبب گرم بودن این گیاه می شود. هر چند که فلفل گیاهی گرم است، اما کپساسین موجود در آن سبب کاهش درجه حرارت بدن شده که یکی از دلایل اصلی تمایل مردم مناطق آب هوایی گرم به مصرف زیاد فلفل محسوب می شود.

فلفل برای لاغر شدن

فلفل دلمه ‌ای یکی از كم كالری‌ ترین سبزی‌ ها و یکی از بهترین مواد غذایی برای لاغر شدن است. هر 100 گرم آن، تنها 15 كالری انرژی دارد. این سبزی فیبر زیادی دارد و در هر 100 گرم آن، 2 گرم فیبر یافت می ‌شود. بنابراین در كنار سایر سبزی‌ ها می ‌توان از فلفل دلمه‌ای در رژیم‌ های لاغری استفاده كرد.

دوست چشم

چشم‌ها بیش از سایر بافت‌های بدن از فلفل دلمه‌ای (مخصوصا نوع قرمزش) سود می ‌برند.

علت این موضوع را می‌ دانید؟

زیرا همان ماده‌ ی موجود در هویج که به تقویت چشم ها کمک می کند، به مقدار زیادی در فلفل دلمه ‌ای قرمز نیز وجود دارد. این ماده "بتاکاروتن" نام دارد. بتاکاروتن ، پیش ساز ویتامین A در بدن می باشد.