نگاهي کوتاه به شهرستان بيرجند

حسينيه بهرمان بيرجند

بناي حسينيه بهرمان به‌وسيله شخصي به نام بهرمان که نام حسينيه نيز از وي است در دوره قاجاريه احداث شده است. و به‌طوري که مي گويند يکي از حسينيه هاي معروف بيرجند همين مکان بوده که مورد احترام خاص و عام قرار داشته و در آن مراسم روضه خواني و مرثيه خواني و مواردي مشابه اجرا مي شده و کساني که نذر و نياز داشته اند به اين حسينيه اهدا مي کردند. ورودي طراحي شده براي اين حسينيه يك‌سردر ورودي است که در حال حاضر درب قديمي آن نيز که داراي کولون و کوبه است. سقف اين سردر به صورت کليلي آذري دو گلويي ساخته شده است که اطراف آن به وسيله نقوش آجري زيگزاگ و مضاعف تزيين شده است.بعد از درگاه هشتي قرار دارد که کف آن نيم متر يا بيش تر پايين تر از کف معبر عمومي است. هشتي اين حسينيه تشکيل شده از پنج طاق نماي سکودار که در اطراف اضلاع ساخته شده و بر فراز اين مکان سقف گنبدي زيبايي قرار گرفته است که اين گنبد به وسيله رسمي بندي از مرکز به اطراف آذين بندي شده است. سقف طاق نماهاي سکودار نيز به صورت قوس سه بخشي تند طراحي شده در گوشه اي از هشتي رشته پلکاني تعبيه شده که فضاي ارتباطي به پشت بام حسينيه است. از هشتي فقط يک راه ارتباطي به صحن وجود دارد که آن هم از طريق اتصال به يک دالان پيچدار صورت مي گيرد که سقف اين دالان بصورت هلالي است. صحن حسينيه که فضايي محدود و کوچک ساخته شده عبارت است از چند طاق‌نماي سکودار که سقف آن ها به صورا کليل آذري دو گلويي ساخته کار شده و طاق نماهايي که به صورت کشيده و کم عرض با سقفي به صورت قوس شاخ بزي تزيين شده است که بخش فوقاني طاق‌نماهاي مذکور به وسيله مقرنس کاري آذين شده است.طاق‌نماهاي سکودار نيز به صورت قرينه در مجاورت هم قرار گرفته‌اند. هم‌چنين حسينيه داراي اطاق هاي متعددي است که هر کدام ويپگي هاي خاص خود را به جهت استفاده اي که از آن مي شده دارند. اطاقي که در صحن باختري صحن قرار گرفته بسيار ساده با چند طاقچه و مساحت کم با سقف لوله اي يک گلويي ساخته شده است. آشپزخانه حسينيه نيز در کنج غذبي آن قرار دارد که اجاق و سکوهاي مختلفي در آن تعبيه شده است. به لحاظ اين‌که از اين مکان ها در ايام سوگواري خصوصا محرم براي نراسم تعزيه خواني پرده خواني و سينه زني استفاده مي شد قسمتي از فرهنگ سرزمين ما را در خود نهفته دارد که بايد اين موارد بررسي شود و چنانچه در تواريخ آمده است در ايام سوگواري سالار شهيدان امام حسين (ع) اين اماکن را سياهپوش کرده و آن را با طوق و نخل و علامت و کتل آذين مي کردند اگر چه شيوه به کار رفته در معماري اين حسينيه تلفيق هنر معماري بيگانه و اسلامي است ولي از عناصر معماري در آن استفاده شده به عنوان نمونه پيش ايوان و ستون هاي حمال و باربري آن از بخش هايي است که معماري بيگانه به اين سرزمين وارد نموده است.