نگاهي كوتاه به شهرستان ساوه

حمام ها و آب انبارها درشهرستان ساوه

حمام كلبعليخان خلج  ويدر

حمام كلبعليخان خلج ويدر است در غرب آبادي ويدر از بخش خرقان كه در 65 كيلوكتري شمال غرب ساوه قرار دارد. اين حمام سنگ نبشته و يا تاريخ دقيق بوده ولي با توجه به گفته اهالي و اعقاب باني بايد آنرا از ساخته هاي دوره زنديه دانست.
ورودي اين حمام در جبهه جنوب شرقي قرار گرفته و با هفت پله به داخل سر بينه درخت كن حمام راه مي يابد به طور كلي حمام فوق سواي ورودي آن از چهار بخش اصلي شكل گرفته است. رخت كن سربيته گرمخانه عمومي گرمخانه خصوصي و خزانه.
سربينه حمام چهار گوش و با پلاني مربع شكل است كه در وسط آن حوضي قرار دارد در دو جبهه شرقي و غربي دو سكو براي رخت كن تعبيه شده كه نسبت به كف حمام نيم متر ارتفاع دارد در هر گوشه سربينه از لبه سكوها چهار ستون شكلي هشت ضلعي و هرمي شكل قرار گرفته كه از ديوارها يك متر فاصله دارند ديوارهاي بدنه سربينه چهار طاق و در چهار جهت اصلي و چهار گنبد كوچك در گوشه ها و يك گنبد بزرگ در وسط اين سربينه را پوشانده است.
در وسط ضلع شمالي در گاهي است كه به راهرويي دراز و شرقي غربي راه مي يابد اين راهرو به توالت حمام ختم مي گردد. گرمخانه عمومي نيز همانند سربينه چهار گوش و با پلاني مربع شكل بوده كه در چهار گوشه آن و به فاصله يك متر از ديوار چهار ستون مخروطي شكل مارپيچي وجود دارد سقف اين قسمت نيز همانند سربينه كار شده است. در گوشه غربي گرمخانه دو راهروي سر پوشيده وجود دارد كه راهروي جنوب غربي وارد نظافتخانه شده و راهروي شمال غربي به داخل گرمخانه خصوصي راه مي يابد. در وسط ديوار شمالي گرمخانه عمومي راه پله ورودي خزانه قرار دارد كه داراي دو پله و يك لبه سنگي است. خزانه به شكل چهار گوش و با پلاني مسطيل شكل بوده كه طول آن شرقي غربي و در چهار جهت آن چهار طاق و در وسط يك گنبد خفته آن را پوشانده است. در جبهه شمال غربي خزانه را پله ورودي از گرمخانه خصوصي تعبيه شده است. گرمخانه خصوصي كوچك و با پلاني هشت ضلعي كار شده كه گنبدي خفته آنرا پوشانده است. آتشخانه اين حمام در جبهه شمال قرار گرفته كه از خارج حمام به اين محل راه مي يابد.
تزئينات عمده اين حمام شامل ستونهاي سنگي منقوش وحجاري شده موجود در سربينه و گرمخانه عمومي مي باشد كه شامل نقوش گلدان ،گل و بوته، پرنده درخت سرو و شيارهاي هلالي است ضمنا" كف و ديواره سكوها ، اطراف حوض سربينه و كف راهروها با سنگهاي صيقل خورده است.