قلعه حاج وكيل
قلعه حاج وكيل كه محل كنوني مديريت ميراث فرهنگي استان مركزي است در خيابان شهيد چمران نيسانيان سابق و در كوچه بن بستي به نام وكيل واقع شده است
. بناي فوق از محدثات دوره قاجاريه بوده و در راه اصل باني احداث اين بنا يك شركت انگليسي سوئيسي الاصل به نام زيگلر بوده است.
باپان گرفتن شهر اراك و معروفيت آن و به واسطه موقعيت خاص اداري اين شهر و قوار گرفتن آن بر سر راههاي بازرگاني و تجاري كشور شرايط مناسبي براي استقرار تجارو بازرگاني و حتي بازرگاني خارجي طماع فراهم آمد يكي از مراكز مهم فرش ايران كه مرغوبيت آن جهاني است شهرستان اراك مي باشد اين عامل وعوامل ياد شده در فوق سببي شده تا توجه كمپاني هاي فرش خارجي نقطه مجذوب گردد. بسياري از اين كمپاني ها امتياز تجارت فرش خود را در زمان سلطنت ناصر الدينشاه قاجار بدست آوردند.
بنا به قولي تعداد اين كمپاني ها به بيش از چهارده كمپاني مي رسيد كه در اين شهر به كار تجارت اشتغال داشتند. آنها به منظور در انحصار داشتن همه مراحل توليد اقدام به احداث مجموعه وسيعي در سمت شرق شهرستان مذكور نمودند كه در آن زمان در خارج از شهر قرار داشت اين مجموعه شامل كارگاههاي توليد فرش، رنگرزي و محلهاي مسكوني بود عموم اين بناها با نظارت انگليسيها ساخته شد. پس از انحلال شركتها و و كنسولگري آنها مجموعه فوق توسط يكي از متمولين شهر بنام حاج محمد حسن هئيتي وكيل مشهور به حاج وكيل خريداري و از آن پس به نام قلعه وكيل شهرت يافت.
ساختمان فعلي بخش كوچكي از كل مجموعه اوليه بوده كه در ساختمانهاي مسكوني جديد محصور شده است. بناي فوق داراي مساحت تقريبي 900 متر مربع و در محوطه اي به مساحت 3800 متر مربع واقع شده است. بناي فوق از دو طبقه فوقاني و تحتاني تشكيل شده است. پلان اين بنا بصورت يك راستگوشه بوده و ستونهاي آجري آن نقوشي گچ بري شده است. قسمتهاي از پوشش بيروني اين بنا به وسيله كاشيهاي لعابدار تزئين شده و در داخل بنا تزئينات خاصي وجود ندارد. پنجره هاي قلعه توسط شبكه هايي چوبي محافظت مي شود. بناي فوق همچنين داراي يك ايوان سرتاسري مي باشد. اين عمارت مسكوني كه امروزه محل اداره ميراث فرهنگي استان مركزي است به طور كلي مشتمل ب حياط ايوان، شبستان قسمت همكف و نيز بالا خانه مي باشد . مصالح به كار رفته در اين بنا نيز شامل آجر، گچ، سنگ و كاشي است.
