نگاهي كوتاه به شهرستان سيرجان

سيرجان يكي از شهرستان‌هاي استان كرمان است كه از شمال به بردسير، رفسنجان و شهر بابك، از خاور به بافت، از جنوب به ماهي آباد (استان هرمزگان) و از باختر به نيريز و داراب (استان فارس) محدود مي‌شود. نام سيرجان که بناي آن را به بهمن پادشاه اشكاني نسبت مي‌دهند،«سيرگان» بوده و اعراب آن را «سيرجان» ناميده‌اند. در قرون وسطي ايالت كرمان داراي دو حاکم نشين سيرجان و بردسير بوده است. جغرافيا نويسان اسلامي سيرجان را به صورت ‹‹السيرجان›› نوشته اند. خرابه هايي كه در ساليان اخير در محل قلعه سنگ در خاور سعيد آباد بر سر راه بافت كشف شده به احتمال زياد همان محل سيرجان قديم است. 
پس از استيلاي مسلمانان بر ايران، كرمان هم چنان مركز ايالت بود و اين موقعيت را تا اواسط قرن چهارم هجري كه جنوب ايران به تصرف آل بويه درآمد، حفظ كرد. در زمان اين سلسله، كرسي ايالت كرمان از سيرجان به بردسير منتقل شد، به همين علت سيرجان اهميت و اعتبار خود را از دست داد. بنا به گفته مقدسي، سيرجان در زمان آل بويه از شيراز بزرگ تر و دومين شهر ايالت كرمان محسوب مي شده و 45 مسجد كوچك و بزرگ داشته است. بعد از حمله مغول، سيرجان به تصرف سلاطين آل مظفر درآمد و بعد از انقراض اين سلسله توسط امير تيمور والي سيرجان، شخصي به نام گودرز هم چنان به نام آل مظفر در آن جا حكومت مي كرد. تيموريان بعد از دو سال محاصره، شهر را به تصرف درآوردند و آن را به ويرانه اي مبدل ساختند. 
سيرجان به دليل موقعيت خاص جغرافيايي و استقرارش بر سر راه ها ي ارتباطي كرمان، يزد، بندرعباس و شيراز و نيز وجود زمين هاي كشاورزي حاصل خيز و منابع بسيار غني معدني، از دير باز تاكنون پذيراي مهاجرين مختلف بوده كه در رشد و توسعه آن موثر بوده اند. سيرجان امروزي به دليل توسعه تجاري و صنعتي شهري آباد است و بارانداز معروف و پررونقي دارد. مركز شهرستان سيرجان از نظر جغرافيايي در 55 درجه و 40 دقيقه درازاي خاوري و 29 درجه و 27 دقيقه پهناي شمالي و در ارتفاع 1735 از سطح دريا قرار دارد. شهر سيرجان در 182 كيلومتري شهر كرمان و در مسير راه كرمان ـ بندرعباس واقع است. آب و هواي سيرجان معتدل و خشك بوده، بيش ترين درجه گرما در تابستان ها 40 درجه بالاي صفر و كم ترين درجه گرما در زمستان‌ها 7 درجه زير صفر و ميزان بارندگي سالانه به طور متوسط 70 ميلي‌متر است. 
كشاورزي در سيرجان به صورت آبي بوده و آب كشاورزي از كاريزها و رودخانه ها تامين مي شود. از فرآورده هاي كشاورزي اين منطقه مي توان گندم، جو، پنبه، پسته، بادام، يونجه، تره بار، چغندرقند، سيب و زردآلورا نام برد. از نظر دام‌داري اين شهرستان رونق زيادي داشته و دام‌داران بيش تر از عشاير اطراف سيرجان هستند.دام ها شامل گوسفند، گاو و طيور مي‌شوند. از معادن اين شهرستان مي‌توان به معدن مس چهار گنبد پلنگي و معدن مرمر تنگو اشاره کرد.