بانک مقالات زراعت و باغبانی

عملکرد ارقام کلزا در پاسخ به محدوديت تامين نياز آبي در دو سال زراعي 84-83 و 85-84 مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور آزمايشي در قالب طرح کرت هاي خرد شده بر پايه بلوک هاي کامل تصادفي و در 3 تکرار به اجرا درآمد که در آن چهار سطح تامين نياز آبي شامل 100 (شاهد) 80، 65 و 50 درصد نياز آبي کلزا در شرايط مشهد در کرت هاي اصلي و چهار رقم کلزا (شامل زرفام، اکاپي، اس.ال.ام 046 وليکورد) در کرت هاي فرعي قرار گرفتند. در هر دو سال آزمايش واکنش عملکرد ارقام تحت بررسي به محدوديت تامين آب (تنش خشکي) مشابه بود. عملکرد همه ارقام با تامين 80 درصد نياز آبي گياه در هر دو سال در مقايسه با تيمار شاهد تفاوت معني داري نداشت. تامين 65 درصد نياز آبي عملکرد دانه را تنها در سال اول بطور معني داري کاهش داد، در حالي که کاهش عملکرد دانه با تامين 50 درصد نياز آبي در هر دو سال معني دار بود. بالاترين کارآيي مصرف نور در ارقام زرفام، اکاپي، اس. ال. ام 046 و ليکورد به ترتيب با تامين 100 ،50 ،50 و 65 درصد نياز آبي بدست آمد. بخشي از اين تفاوت در اثر اختلاف شاخص سطح برگ ارقام بود. بيشترين شاخص سطح برگ در تيمار شاهد و کمترين مقدار آن در تيمار تنش شديد مشاهده شد. شاخص برداشت صرفا در تيمار تنش شديد (50 درصد تامين نياز آبي) کاهش معني داري يافت. ارقام مختلف کلزا از نظر شاخص سطح برگ و کارآيي مصرف نور در شرايط تنش خشکي رفتار متفاوتي داشتند. کارآيي مصرف نور در سطوح مختلف خشکي بين 95/0 و 6/2 گرم بر مگاژول در تيمارهاي تنش متغير بود و مقادير کارآيي مصرف نور در همه تيمارها تابعي از شاخص سطح برگ نبود. عواملي مانند کارآيي فتوسنتز و شاخص برداشت نيز در عملکرد ارقام کلزا سهم قابل توجهي دارند.