بانک مقالات زراعت و باغبانی

گلدهي زعفران در طي دو مرحله انجام مي شود و درجه حرات عامل اصلي کنترل کننده سرعت نمو در هر دو مرحله است. با توجه به شواهد موجود در مورد افزايش درجه حرارت ناشي از گرمايش جهاني، بنظر مي رسد که رفتار گلدهي اين گياه در مناطق مختلف کشت آن در استانهاي خراسان تحت تاثير تغييرات اقليمي آينده قرار خواهد گرفت. بمنظور ارزيابي واکنش زعفران به افزايش دما ابتدا مدلي براي شبيه سازي رفتار گلدهي اين گونه تهيه شد و سپس سرعت نمو و طول دوره گلدهي آن در پاسخ به 0.5، 1، 1.5 و 2 درجه سانتيگراد افزايش ميانگين دماي روزانه نسبت به شرايط فعلي محاسبه و مورد بررسي قرار گرفت. اين مدل سرعت نمو در هر يک از مراحل گلدهي را بر اساس حاصلضرب حداکثر سرعت نمو در درجه حرارت بهينه براي هر مرحله ( DR_m1وDR_m2 ) و دو تابع درجه حرارت مربوط به اين مراحل (ft₁ و ft₂) شبيه سازي مي کند و طول هر مرحله نموي نيز از عکس سرعت نمو محاسبه مي گردد. مقدار DR_m1 و تابع ft₁ از منابع علمي موجود در مورد گلدهي زعفران و در دماي بهينه 23 - 25 درجه سانتيگراد براي مرحله اول گلدهي زعفران برآورد گرديد. مقدار DR_m2 و ft₂، با برازش تابع 5 پارامتري بتا به داده هاي سرعت نمو زعفران و درجه حرارت بدست آمدند. اين داده ها از مزارع مختلف توليد زعفران در استانهاي خراسان رضوي و جنوبي جمع آوري شدند. با استفاده از اين داده ها درجه حرارت هاي حداقل، بهينه و حداکثر براي مرحله دوم گلدهي به ترتيب 15.5، 18.0 و 22.5 درجه سانتيگراد و حداکثر سرعت نمو در دماي بهينه 0.0289 ^1- روز برآورد گرديد. نتايج شبيه سازي نشان داد که افزايش ميانگين دماي روزانه در محدوده 0.5 تا 2 درجه سانتيگراد باعث کاهش سرعت نمو و در نتيجه افزايش طول هر دو مرحله از گلدهي خواهد شد البته تاثير افزايش دما براي دو مرحله تقريبا مشابه بود. يافته هاي اين تحقيق حاکي از آن است که طول دوره نمو زعفران به ازاي هر 1 درجه سانتيگراد افزايش ميانگين درجه حرارت نسبت به شرايط فعلي حداقل 32 و حداکثر 38 روز افزايش خواهد يافت. بنابراين در صورتي که گرمايش جهاني ناشي از تغيير اقليم باعث افزايش ميانگين درجه حرارت به ميزان 1.5 تا 2 درجه سانتيگراد شود، زمان ظهور گل در مناطق توليد زعفران در استانهاي خراسان رضوي و جنوبي بسته به شدت گرمايش تا اواخر آذر ماه به تعويق خواهد افتاد.

 نسخه قابل چاپ