بانک مقالات زراعت و باغبانی

به منظور بررسي اثر تنش رطوبتي و استفاده از مواد خشک کننده شيميايي (يديد پتاسيم) بر عملکرد دانه و خصوصيات زراعي ژنوتيپ هاي گندم نان، آزمايشي مزرعه اي در قالب طرح کرت هاي دو بار خرد شده بر پايه بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار در سال هاي زراعي 86-1385 و87-1386 در ايستگاه تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي طرق مشهد به اجرا در آمد. تيمار آبياري در کرت هاي اصلي شامل آبياري مطلوب در طول فصل رشد (D₁) و تنش رطوبتي از مرحله گرده افشاني تا رسيدگي (D₂)، تيمار ژنوتيپ در کرت هاي فرعي شامل هفت ژنوتيپ جديد گندم (لاين هاي شماره 9103، 9116، 9203، 9205، 9207، 9212، C-81-10) و رقم کراس شاهي و تيمار شرايط فتوسنتزي در کرت هاي فرعي فرعي شامل استفاده از فتوسنتز جاري (P₁) و جلوگيري از فتوسنتز جاري (P₂) بود. نتايج تجزيه واريانس مرکب نشان داد اثر تنش رطوبتي و شرايط فتوسنتزي بر تعداد کل گلچه در سنبله، درصد باروري سنبله، شاخص برداشت سنبله، طول دوره پرشدن دانه و عملکرد دانه معني دار بود. با اعمال تنش رطوبتي انتهايي و جلوگيري از فتوسنتز جاري، عملکرد دانه کليه ژنوتيپ ها به طور معني داري کاهش يافت. بين ژنوتيپ هاي گندم از نظر صفات وزن خشک سنبله در مرحله گرده افشاني، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد کل گلچه در سنبله، درصد باروري سنبله، شاخص برداشت سنبله، ضريب اختصاص مواد فتوسنتزي به سنبله، ارتفاع گياه، طول پدانکل، طول سنبله، طول دوره پرشدن دانه و عملکرد دانه اختلاف معني داري وجود داشت. ژنوتيپ 9103 در شرايط بهينه رطوبتي و استفاده از فتوسنتز جاري بيشترين عملکرد دانه (7870 کيلوگرم در هکتار) و رقم کراس شاهي در شرايط تنش محدوديت رطوبتي و جلوگيري از فتوسنتز جاري کمترين عملکرد دانه (1114 کيلوگرم در هکتار) را توليد کرد. نظر به اينکه ژنوتيپ هاي C-81-10، 9103 و 9116 بيشترين ظرفيت استفاده از ذخاير ساقه براي پرکردن دانه ها در هر دو شرايط (معمولي و تنش رطوبتي) را داشته و پتانسيل عملکرد دانه آنها نيز بالا بود مي توان آنها را به عنوان ژنوتيپ هاي اميدبخش و مناسب در برنامه هاي اصلاحي براي مناطق خشک و نيمه خشک پيشنهاد نمود.

 نسخه قابل چاپ