بانک مقالات زراعت و باغبانی

بررسي نحوه توراث، نوع عمل ژنها و تعيين استراتژي مؤثر اصلاحي درجهت بهبود صفات فيزيولوژيك و مورفو- فيزيولوژيك به خصوص در شرايط تنش خشكي از اهميت ويژه اي برخوردار است. به اين منظور، مطالعه اي با استفاده از دو رقم حساس و متحمل به تنش خشكي صورت گرفت. ارقام سخا8 (متحمل) و پيشتاز (حساس) به عنوان والدين به همراه نسلهاي ، F₂ ،BC₁ ، F₁ و BC₂ در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار و در محيط واجد تنش خشكي كشت شدند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تفاوت معني داري بين نسل ها از نظر كليه صفات مورد بررسي وجود دارد. مقدار درجه غالبيت نشان دهنده وجود فوق غالبيت ژنها براي تمامي صفات بود. مقدار مثبت پارامتر F نشان دهنده اين مطلب بود كه ژنهاي غالب عمدتا در والد سخا 8 كه مقادير بيشتري از صفات مذكور را دارا باشد قرار گرفته اند. برازش مدل ساده افزايشي- غالبيت حاكي از آن بود كه اين مدل توجيه كننده تغييرات ژنتيكي شاخص برداشت و عملكرد بيولوژيك ميباشد. در مورد صفات محتوي نسبي آب برگ پرچم و ميانگين سرعت پرشدن دانه به دليل عدم كفايت مدل ساده افزايشي- غالبيت مدل 6 پارامتري برازش داده شد. سرانجام مشخص گرديد كه براي محتوي نسبي آب برگ پرچم مدل m-d-h-i-j و در مورد ميانگين سرعت پرشدن دانه مدل m-d-h-I توجيه كننده تغييرات اين صفات مي باشد. برآورد وراثت پذيري و نوع عمل ژن نشان داد كه گزينش به منظور بهبود صفات مورد مطالعه در شرايط تنش و به ويژه در نسلهاي اوليه اصلاحي بازده ژنتيكي متوسطي خواهد داشت. بنابراين، از نتايج اين مطالعه چنين برمي آيد كه مي توان استفاده از صفات ميانگين سرعت پرشدن دانه و شاخص برداشت را به عنوان معيارهاي انتخاب غيرمستقيم به منظور بهبود عملكرد دانه گياه در شرايط تنش خشكي توصيه نمود.

 نسخه قابل چاپ