مقالات منابع طبیعی

امروزه افزايش جمعيت و در نتيجه نياز بيشتر به تامين غذا و مواد خام اوليه كافي، باعث تخريب منابع طبيعي و زيست بوم ها در بسياري از كشورهاي جهان و از جمله ايران گرديده است كه شدت تخريب بر حسب موقعيت جغرافيايي و وضعيت آب و هوايي مناطق متفاوت است. در اين ميان بهره برداري مناسب از منابع آبي به خصوص سيلاب ها مي تواند در كاهش اثرات اين گونه تخريب ها و كمك به تامين غذا و بهبود محيط زيست نقش مهمي داشته باشد. در اين بررسي سعي بر آن است تا تاثير پخش سيلاب بر تغييرات پوشش و توليد گياهي در پهنه پخش سيلاب دشت سهرين- قره چريان زنجان طي سال هاي 1378-1382 ارايه گردد. اين دشت به فاصله 25 تا 35 كيلومتري شهر زنجان و در شمال غربي آن و در بين رودخانه هاي سهرين و قره چريان قرار گرفته و به طور عمده مشتمل بر اراضي ديم، آيش و ديم رها شده مي باشد. در انجام اين بررسي، ميزان بده ورودي سيلاب به پهنه پخش، با استفاده از اندازه گيري سرعت و ارتفاع سيلاب هاي ورودي در ايستگاه آب شناسي موجود اندازه گيري گرديد. 16 ترانسكت ثابت در چهار قطعه پهنه پخش و شاهد جهت انجام بررسي تغييرات كمي و كيفي پوشش گياهي مستقر، و با به كارگيري روش برخورد خطي تغييرات درصد تاج پوشش گياهي، خاك لخت و پوشش مرده بر روي خاك همراه با وزن توليد گياهي سرپا با استفاده از روش قطع و توزين اندازه گيري شد. نتايج به دست آمده از اين بررسي نشانگر افزايش درصد پوشش گياهي از 22.22 به 56.18 در مجموع قطعات پهنه پخش در سال هاي مورد مطالعه است. همچنين درصد خاك لخت از 60.06 درصد در سال اول به 33.40 درصد در سال آخر مطالعه كاهش داشته است. مقدار توليد گياهي سرپا نيز در سال آخر مطالعه در كل پهنه پخش 315 درصد نسبت به سال اول و 208 درصد نسبت به شاهد افزايش داشته است. بررسي هاي آماري با استفاده از آزمون t نشان داد كه تغييرات درصد پوشش گياهي در دو قطعه در سطح 5 درصد و يك قطعه در سطح يك درصد و نيز ميانگين درصد پوشش گياهي در پهنه پخش در سطح يك درصد نسبت به قطعه شاهد معني دار بود. تغييرات درصد خاك لخت نيز در سه قطعه و ميانگين پهنه پخش نسبت به شاهد در سطح يك درصد معني دار بود. تغييرات توليد نيز در سال هاي ابتدايي مورد مطالعه نسبت به شاهد معني دار نبوده ولي در سال هاي آخر مطالعه معني دار گرديد. اين امر نشان مي دهد كه وضعيت پوشش گياهي در پهنه پخش سيلاب رو به بهبود مي باشد.

 نسخه قابل چاپ