مقالات منابع طبیعی

بر اساس نتايج حاصل از پژوهش هاي انجام شده در ايران، مدل PSIAC اصلاح شده از جمله مدل هاي برآورد توليد رسوب به شمار مي آيد كه در ارزيابي فرسايش و رسوب حوزه هاي فاقد آمار و اطلاعات از دقت نسبتا خوبي برخوردار است. با توجه به نتايج به دست آمده، از اين مدل بيشتر از ديگر مدل ها براي مطالعه و بررسي فرسايش خاك و توليد رسوب در طرح هاي منابع طبيعي و آبخيزداري استفاده شده است. در اين پژوهش، برآورد فرسايش و رسوب حوزه آبخيز نوژيان با استفاده از مدل PSIAC اصلاح شده و با بهره گيري از سيستم اطلاعات جغرافيايي مورد بررسي قرار گرفته است. براي اجراي مدل MPSIAC با به كارگيري اصول و مفاهيم همگني واحدهاي كاري، حوزه آبخيز مورد مطالعه به 527 واحد كاري همگن تفكيك شده سپس با بررسي هر يك از عوامل نه گانه مدل اقدام به برآورد فرسايش و توليد رسوب در آن ها شده است. نتيجه به دست آمده نشانگر اين است كه ميزان رسوب برآورد شده با استفاده از مدل MPSIAC حدود 489372 تن در سال مي باشد. با توجه به اين كه ميزان رسوب اندازه گيري شده در ايستگاه رسوب سنجي معادل 812410 تن در سال است، بين مقدار رسوب برآورد شده با استفاده از مدل و ميزان رسوب اندازه گيري شده اختلاف فاحشي معادل 323038 تن در سال وجود دارد. اختلاف موجود بيانگر اين واقعيت است كه از يك سو نمي توان با اطمينان لازم از اين مدل هم چنانكه در اغلب طرح هاي مطالعاتي- اجرايي آبخيزداري استفاده شده بهره گيري نمود و از سوي ديگر بايد براي اختلاف فاحش به دست آمده دلايل منطقي وجود داشته باشد. بررسي دلايل اختلاف در برآورد توليد رسوب نشان داده است كه منشا اصلي، در نارسايي و عدم كفايت جداول پايه و روش تعيين امتياز هر يك از عوامل لحاظ شده در مدل است كه نمي تواند پاسخگوي كليه شرايط و وضعيت حاكم بر منطقه مورد مطالعه باشد. از اين رو ضرورت دارد پيش از آن كه با اطمينان اقدام به رد يا قبول نتيجه حاصل از به كارگيري اين مدل نمود. در آبخيزهاي معرف كشور كاليبره كردن مدل در تطبيق كامل با شيوه هاي ابداع آن مد نظر قرار گرفته سپس اقدام به واسنجي آن نمود.

 نسخه قابل چاپ