بانک مقالات بینایی

هدف: ارزيابي ارتباط بين عوارض ديررس چشمي گاز خردل با عوارض ديررس پوستي، تنفسي، خوني و ايمونولوژيك در 40 جانباز شيميايي با درصد مسموميت قابل توجه.
روش پژوهش: مطالعه بر روي 40 جانباز شيميايي در استان خراسان با سابقه تاييد شده از مسموميت شديد با گاز خردل گوگردي و 35 مرد سالم به عنوان شاهد، انجام شد. معاينه چشم پزشكي و پوستي و اسپيرومتري براي همه بيماران به عمل آمد. شدت عوارض چشمي، پوستي و تنفسي در هر يك از جانبازان به چهار درجه (از خفيف تا شديد) طبقه بندي شد. شمارش سلول هاي خوني، آناليز فلوسايتومتري، اندازه گيري ايمونوگلوبولين ها و كمپلمان هاي سرم در بيماران و در گروه شاهد انجام گرديد. متغيرهاي هماتولوژيك و ايمونولوژيك بين گروه شاهد و بيمار با استفاده از آزمون آماري Mann-Whiteny مقايسه شدند. با استفاده از آزمون Spearman's rank correlation شدت عوارض چشمي با شدت ساير عوارض باليني و نيز متغيرهاي هماتولوژيك و ايمونولوژيك مقايسه شد.
يافته ها: بيماران همگي مرد با متوسط سني 43.8±9.8 سال بودند كه 16 تا 20 سال پس از مواجهه با گاز خردل مورد مطالعه قرار گرفتند. عوارض چشمي عمده عبارت بودند از تور توزيتي عروق (15 درصد)، ايسكمي ليمبوس (12.5 درصد)، كدورت قرنيه (10 درصد)، وسكولاريزيشن قرنيه (7.5 درصد) و نقص اپي تليوم قرنيه (5 درصد). در گروه جانبازان، مقادير گويچه سفيد، گويچه قرمز، هماتوكريت، IgM، C₃ و درصد مونوسيت ها و لنفوسيت هاي CD₃⁺ به طور معني داري (P<0.042) بالاتر و درصد ياخته هاي كشنده طبيعي (natural killer cells) به طور معني داري (P=0.006) پايين تر از گروه شاهد بود. متغيرهاي هماتولوژيك و ايمونولوژيك هيچ گونه ارتباط معني داري با شدت عوارض چشمي نداشتند و مقايسه شدت عوارض باليني در پوست، چشم و دستگاه تنفس نشانگر وجود ارتباط معني دار بين عوارض چشمي و ريوي (P=0.043 و r=0.322) بود.
نتيجه گيري: اگرچه گاز خردل در بلند مدت باعث ايجاد عوارض سيستميك متعدد از جمله عوارض چشمي، ريوي، هماتولوژيك و ايمونولوژيك مي شود، عوارض چشمي، پوستي و تنفسي عمدتا ناشي از اثرات موضعي گاز خردل مي باشند و ارتباطي با شدت عوارض ايمونولوژيك و هماتولوژيك ندارند.