مقالات پژوهش هاي آبخيزداري

گراف رسوب واحد لحظه اي (IUSG) يکي از روش هاي موجود براي پيش بيني گراف رسوب وقايع سيلابي بوده که کاربرد آن مستلزم برآورد ميزان تامين رسوب لحظه اي، پارامترهاي ضريب ذخيره (Ks)، ضريب شکل بي بعد (ns) و زمان تا اوج مي باشد. بررسي روابط بين پارامترهاي مذکور و متغيرهاي کمکي مثل ويژگي هاي جريان و بارش امکان کاربرد روش رسوب نمود واحد لحظه اي را درحوزه هاي آبخيز فاقد ايستگاه اندازه گيري ميسر مي سازد. بدين منظور براي بررسي رابطه پارامترهاي رسوب نمود واحد لحظه اي سيلاب ها با ويژگي هاي بارش و جريان، 5 واقعه سيلابي در محل ايستگاه هيدرومتري و رسوب سنجي پل دوآب (رودخانه قره چاي - استان مرکزي) با فواصل زماني يک ساعته از نظر ميزان دبي جريان و غلظت رسوب معلق همزمان مورد پايش قرار گرفت. با توجه به گراف رسوب مشاهده اي و هيتوگراف بارش هاي مربوطه و استفاده از روش گشتاورها پارامترهاي رسوب نمود واحد لحظه اي هر سيلاب استخراج گرديد. سپس رابطه آن با مقدار بارش موثر و دبي اوج سيلاب ها مورد آزمون قرار گرفت. نتايج نشان مي دهد رابطه نمايي بين ضريب ذخيره سيلاب ها و مقدار بارش موثر نسبت به مقادير دبي اوج جريان از ضريب همبستگي بيشتري بر خوردار است (r²=0.79 در مقابل r²=0.42). بررسي روابط رگرسيوني پارامتر ضريب شکل بي بعد با مقدار بارش موثر نشان مي دهد که رابطه آنها از نظر آماري ضعيف بوده (با ضريب تبيين 0.14) و همبستگي کمي با مقدار دبي اوج نشان مي دهد (r²=0.01). اما نسبت ضريب شکل بي بعد به زمان تا اوج (ns/Tp) با مقدار بارش موثر و دبي اوج سيلاب ها همبستگي بيشتري دارد (r²=0.42 و r²=0.67 به ترتيب با مقدار بارش موثر و دبي اوج). نتايج مقايسه کارآيي معادلات بدست آمده اين تحقيق در تخمين پارامترهاي مدل رسوب نمود واحد لحظه اي و برآورد گراف رسوب چند مورد ديگر از وقايع سيلابي با منحني هاي سنجه نشان مي دهد شاخه صعودي گراف رسوب نسبت به شاخه نزولي با ضريب اطمينان بيشتري برآورد مي شود ولي در شاخه نزولي اختلاف زيادي بين برآوردهاي مدل رسوب نمود واحد لحظه اي و منحني هاي سنجه وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ