مقالات بیابان

امروزه با افزايش تمايل به كشت خالص گياهان، دامنه تنوع ژنتيكي در اكوسيستمهاي كشاورزي كاهش يافته است. بعلاوه ارقام و واريته هاي اصلاح شده با تاريخ مصرف محدود رو به افزايش گذاشته است. عليرغم تعداد بسيار زياد واريته هاي تجارتي كه در طي چند دهه گذشته اصلاح شده اند در بسياري از مناطق جهان، توليد محصولات زراعي بر كشت تعداد بسيار اندكي از واريته هاي زراعي استوار است. با وجود آنكه كشور ايران از غناي ژنتيكي بالايي برخوردار است و تنوع ژنوتيپها، نژادها و جمعيتهاي گياهان زراعي اندكي بخش عمده توليد هر محصول را به خود اختصاص مي دهد. در اين مقاله تنوع زيستي محصولات زراعي ايران در سطح واريته و با جمع آوري داده هاي لازم از 183 شهرستان واقع در 27 استان كشور آورده شده است. شاخصهاي تنوع مكاني كه شناخته شده ترين شكل تنوع زيستي در منابع اكولوژي مي باشند نيز محاسبه شده است. در اين رابطه غناي واريته اي، شاخص تشابه سورنسون، شاخص غناي مارگالف محاسبه و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. نتايج نشان داد كه عليرغم تفاوت بين استانها، گندم و برنج بيشترين غناي واريته اي را در بين محصولات كشور دارد در حاليكه غناي واريته اي دانه هاي روغني بسيار اندك است. از 34 واريته گندم زيركشت در كشور، 10 واريته 84 درصد و 2 واريته 29 درصد از سطح زيركشت را به خود اختصاص داده اند. در نتيجه تنوع مكاني واريته هاي زراعي بر مبناي شاخص شانون در مورد كليه محصولات زراعي كشور پايين است و حتي براي گندم و برنج كه بالاترين غناي واريته اي را دارند از 1.5 تا 1.7 تجاوز نمي كند.

 نسخه قابل چاپ