مقالات بیابان

در شرايط امروز ايران، چنانچه در استقرار نظام توليد و بهره برداري صحيح، وضعيت مرتع و توان اکولوژيک آن به عنوان عامل محدود کننده در نظر گرفته شود، مي توان با توجه به واحد پايه اجتماعي به بهره برداري اصولي دست يافت و در جهت توسعه پايدار و بهره برداري مستمر، سرمايه گذاري اقتصادي و ايجاد تعادل پوياي دام و مرتع گام برداشت. از اين رو اندازه اقتصادي واحدهاي مرتعداري بايستي متناسب با نياز واحدهاي اجتماعي پايه و بر اساس توان اکولوژيکي، شرايط اقليمي و فرهنگي هر منطقه تعيين گردد. با توجه به شرايط اکولوژيکي هر منطقه آب و هوايي و به تبع آن توليد متفاوت مراتع، هزينه معيشت سالانه خانوار متفاوت مي باشد. از اين رو در استان مرکزي 31 نمونه مراتع در 3 اقليم متفاوت مورد بررسي قرار گرفت. با توجه به نتايج حاصل از مطالعات تعيين هزينه خانوار، هر خانوار با بعد متوسط 6.3 نفر معادل 16859 هزار ريال در سال هزينه داشته اند. در ضمن درآمد حاصل از يک گله 100 راسي گوسفند بصورت خالص 3023 هزار ريال در سال و درآمد يک گله 100 راسي بز 140 هزار ريال در سال محاسبه گرديده است. جهت تامين معيشت يک خانوار با بعد 5 نفر در اين استان با توجه به ميزان نياز هر فرد از خانوار به 40 تا50 واحد دامي، حداقل مساحت مرتع لازم بسته به وضعيت مرتع 715 يا 890 هکتار در اقليم خشک بياباني و 555 يا 695 هکتار در اقليم نيمه خشک برآورد گرديده است. در مناطق مديترانه اي اين رقم معادل 666 يا 833 هکتار مي باشد. بطور کلي در استان با توجه به شرايط فعلي مراتع، شيوه زندگي مردم و نحوه دسترسي آنها به مرتع، حداقل مساحت مرتع در اقليم خشک 900 – 700 هکتار، اقليم نيمه خشک 550 تا700 هکتار و در مناطق مديترانه اي 650 تا 850 هکتار بسته به وضعيت مرتع و ميزان هزينه هر خانوار بايد در نظر گرفته شود.