مقالات بیابان

آگاهي از ميزان متوسط بارندگي، در يك حوضه آبخيز يكي از پارامترهاي اساسي در هيدرولوژي و طراحي سازه مي باشد تغييرات بارندگي در بعد زمان معمولا در قالب منحني هاي شدت - مدت - فراواني و الگوي زماني بارش مورد بررسي قرار مي گيرد. در حاليكه آگاهي از تغييرات مكاني بارش معمولا توسط تحليل منحني هاي عمق - سطح و تداوم (D.A.D) بارندگي امكان پذير مي باشد. يكي از مراحل اصلي در تهيه  منحني هاي D.A.D رسم نقشه هاي همباران است. جهت رسم اين نقشه ها روش هاي متعددي از جمله استفاده از گرايان بارندگي، روش هاي ساده آمار كلاسيك و روش هاي پيچيده زمين آماري مانند روش كريجينگ مورد استفاده قرار مي گيرند. هدف از اين تحقيق تحليل منحني D.A.D در پايه هاي زماني يك تا سه روزه در حوزه آبخيز كفه نمك سيرجان مي باشد. بدين منظور بعد از جمع آوري آمار  و اطلاعات مربوط به 59 ايستگاه باران سنجي در محدوده مطالعاتي، بارندگي هاي فراگير و حداكثر براي تداوم هاي يك تا سه روزه انتخاب شدند. سپس جهت رسم نقشه هاي همباران رابطه بين بارندگي با ارتفاع مورد بررسي قرار گرفت كه به دليل عدم معني دار بودن اين رابطه، جهت رسم نقشه ها همباران و تعيين متوسط بارندگي دو روش زمين آماري كريجينگ و عكس فاصله با توان هاي (3-1) مورد ارزيابي قرار گرفتند. در اين تحقيق براي ارزيابي دو روش فوق از معيار ميانگين خطاي مطلق (MAE) استفاده شد.
نتايج اين ارزيابي نشان داد كه در منطقه مورد مطالعه روش كريجينگ در تعيين متوسط بارندگي بر روش عكس فاصله ارجحيت دارد. سپس با استفاده از روش كريجينگ نقشه هاي همباران يك تا سه روزه براي  منطقه مورد مطالعه تهيه و منحني هاي D.A.D رسم شدند. با استفاده از اين منحني ها تبديل بارندگي نقطه اي به متوسط بارندگي تا مساحت 20 هزار كيلومترمربعي براي منطقه مورد مطالعه امكان پذير است. همچنين بررسي منحني هاي مذكور نشان مي دهد كه مقدار بارندگي در مركز نسبت به مقدار آن در يك سطح 20 هزار كيلومتر مربعي براي تداوم هاي يك تا سه روزه بترتيب برابر با 1.98، 1.74، 1.48 مي باشد.

 نسخه قابل چاپ