مقالات باروری و ناباروری

زمينه و هدف: سيکلوفسفاميد (CP) يک داروي ضد سرطان است که بعد از متابوليسم در کبد به عنوان يک عامل آلکيلاسيون عمل مي کند. اين دارو عليرغم کاربردهاي کلينيکي فراوان در درمان سرطان، داراي اثرات سمي بر ياخته هاي بدن به ويژه در ارگان هاي جنسي مي باشد. يکي از مهمترين عوارض جانبي آن، تغيير عملکرد سيستم تناسلي در جنس نر است که ممکن است منجر به ناباروري گردد. هدف از اين مطالعه بررسي اثرات آنتي اکسيدانتي عصاره گياه جنسينگ و ويتامين E به تنهايي و همراه هم بر سميت القا شده توسط داروي سيکلوفسفاميد در دستگاه تناسلي موش هاي بزرگ سفيد آزمايشگاهي نر مي باشد.
روش بررسي: موش هاي نر بالغ نژاد ويستار با وزن 220±30g به طور تصادفي در هشت گروه هفت تايي تقسيم شدند. حيوانات گروه اول جهت حذف اثر استرس گاواژ به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد که فقط آب و غذا دريافت کردند. گروه دوم حلال دارو را به صورت گاواژ و گروه سوم 6.1 mg/kg سيکلوفسفاميد به صورت تزريق داخل صفاقي دريافت نمودند. گروه چهارم 500 mg/kg عصاره جينسينگ و گروه پنجم 100 mg/kg ويتامين E به صورت گاواژ دريافت کردند. گروه ششم دوزهاي موثر جينسينگ و سيکلوفسفاميد و گروه هفتم، دوزهاي موثر ويتامين E و سيکلوفسفاميد را همزمان و به فاصله 1 ساعت از هم دريافت کردند. گروه هشتم نيز هر دو آنتي اکسيدانت را همزمان با هم و يک ساعت قبل از تزريق سيکلوفسفاميد دريافت کردند. تيمار به صورت روزانه و به مدت 50 روز ادامه داشت. يک روز بعد از پايان دوره تيمار، حيوانات کشته شده و بعد از اندازه گيري وزن بدن و بيضه ها، نمونه برداري از بافت ها انجام و تعداد موش هاي ماده آبستن شده، تعداد زاده ها، ميزان باروري در موش هاي نر و برخي از پارامترهاي اسپرم بررسي شد. داده ها توسط نرم افزار آماريGB STAT  و بر اساس آزمون آماري آناليز واريانس يکطرفه تحليل شد. مقادير p<0.05 و p<0.01 معني دار تلقي شد.
نتايج: در گروه هايي که در معرض سيکلوفسفاميد قرار داشتند تعداد اسپرم، تعداد اسپرم هاي زنده کاهش معني دار و تعداد اسپرم هاي بد شکل و ناهنجار افزايش معني دار نشان دادند (P<0.01). به علاوه ميزان باروري در موش هاي نر، تعداد ماده هاي آبستن و تعداد نوزادان متولد شده در اين گروه کاهش يافتند. در حاليکه مصرف آنتي اکسيدانتها اختلالات فوق را به طور معني دار کاهش داد.
نتيجه گيري: شيمي درماني کيفيت زندگي بيماران مبتلا به سرطان را بهبود مي بخشد. اما عليرغم اين موفقيتها، اکثر داروهاي ضد سرطان باعث ايجاد آسيب هاي ناخواسته مي شود. با توجه به عوارض جانبي کمتر اين ترکيبات، به نظر مي رسد که به کارگيري محصولات آنتي اکسيدانتي مانند عصاره برخي از گياهان و يا ويتامينها عملکرد مناسبي در کاهش سميت سيکلوفسفاميد داشته باشند.

 نسخه قابل چاپ