مقالات اقتصاد کشاورزی و توسعه

كشور ايران از نظر موقعيت جغرافيايي در اقليم نيمه خشك قرار دارد و متوسط ميزان بارندگي سالانه آن كمتر از يك سوم حد متوسط سالانه كره زمين است. بنابراين، به كارگيري و توسعه فناوري هاي آب اندوز در كشور، يك ضرورت است. از سوي ديگر هشدارهاي متخصصان در مورد مصرف بي رويه آب و پيش بيني بحران آب در آينده، سبب شده است كه دولت توسعه فناوري آبياري تحت فشار را به عنوان يكي از سياست هاي مهم وزارت كشاورزي برگزيند.
بسياري از كشاورزان پس از اينكه فناوري را پذيرفتند و به دلايل مختلفي در به كارگيري آن با مشكلاتي روبه رو شدند، ممكن است آن را رها كنند و از ادامه به كارگيريش منصرف شوند. هدف اين مطالعه بررسي و شناخت سازه هايي است كه در كاربري و استفاده مناسب از فناوري آبياري باراني از سوي پذيرندگان آن، مشكلاتي را پديد آورده است. روش پژوهشي مورد استفاده در اين مطالعه، از نوع پيمايش است. از ميان شش شهرستان منتخب استان فارس، 42 روستا برگزيده شد و از اين روستاها، 115 كشاورز پذيرنده فناوري آبياري باراني به صورت تصادفي به عنوان نمونه هاي اين مطالعه براي مصاحبه و بررسي سيستمهاي آبياري، انتخاب شدند. يافته ها نشان مي دهد كه پذيرندگان و كاربران اين فناوري، گروه ويژه و به نسبت همگني از كشاورزانند كه واحدهاي زراعي به نسبت وسيع، تجربه كاري به نسبت طولاني و سطح تحصيلات بالايي نسبت به عموم كشاورزان دارند و همچنين در زمره كشاورزان برجسته، پيشرو و عمده منطقه خودشان قرار مي گيرند. متغيرهاي ميزان افزايش عملكرد محصول، كه به طور عموم برخاسته از افزايش سطح زيركشت فارياب بوده است، و افزايش سود و اقتصادي و پيشينه به كارگيري سيستمهاي آبياري، مهم ترين سازه هاي موثر بر رضامندي و يا نارضايي كاربران اين فناوري بوده است. همچنين يافته هاي اين واقعيت را نشان مي دهد كه بسياري از مشكلاتي كه هم اكنون كاربران فناوري ياد شده با آن روبه رو هستند، راهبردهاي اتخاذ شده در روند اجراي سياست توسعه اين فناوري است. در اين روند به نكاتي همچون آموزش و توجيه كشاورزان در نصب و كاربرد اينگونه سيستمها بي توجهي شده است. همچنين بر كيفيت تجهيزات ساخته شده و حدود مسووليتها و وظايف شركت هاي فروشنده و نصب كننده تجهيزات سيستمهاي آبياري باراني نيز نظارت موثري انجام نگرفته است. در پايان اين مقاله، در راستاي برطرف كردن مشكلات و موانع تشخيص داده شده در اين پژوهش، پيشنهادهاي اجرايي ارايه شده است.