مقالات اقتصاد کشاورزی و توسعه

تعيين الگوي بهينه بهره برداري هاي كشاورزي، اهميت ويژه اي دارد. با استفاده از اين الگو مي توان حداكثر درآمد حاصل از مصرف ميزان معيني از نهاده ها و يا حداقل هزينه ايجاد تركيب خاصي از محصولات را تعيين كرد. برنامه ريزي رياضي از متداولترين روشهاي دستيابي به الگوي بهينه است. با اين حال، استفاده از نوع خطي متداول آن تنها مي تواند برنامه بهينه يك سال زراعي را تعيين كند.
هدف اصلي اين مطالعه معرفي كاربرد روشي در چارچوب برنامه ريزي رياضي پوياست كه مي تواند تغييرات احتمالي مربوط به دوره هاي زماني مختلف را در برنامه ريزي واحد كشاورزي مورد توجه قرار دهد. آمار و اطلاعات مورد نياز در اين مطالعه، با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي، از كشاورزان استان فارس گردآوري شده است. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه در سال اول، به علت كمبود سرمايه، لوبيا كه محصولي سرمايه بر است وارد الگو نشده است. در سال دوم نيز محصولات ديم از نظر ميزان سرمايه به تعادل رسيده اند و زمين به عنوان عامل محدود كننده اي براي اين گروه از محصولات درآمده است؛ با اين حال، محصولات آبي هنوز با مشكل كمبود سرمايه روبه رو هستند. همچنين در سال سوم، با افزايش سرمايه، مقداري از زمين به كشت لوبيا اختصاص مي يابد و از سطح زيركشت عدس آبي كاسته مي شود. در اين سال، سطح زيركشت گندم آبي همچنان در حال افزايش است. در سال چهارم نيز سطح زيركشت لوبيا، با كاهش ميزان عدس آبي، همچنان افزايش مي يابد. در اين سال، سطح زيركشت گندم آبي ثابت باقي مي ماند. در سال پنجم، الگو به تعادل، مي رسد. به ديگر سخن، سطح زيركشت گندم آبي به ميزان حداقل مورد نياز، يعني يك هكتار، مي رسد. افزون بر آن، عدس آبي از الگو حذف مي شود و سطح زير كشت لوبيا به 2.5 هكتار مي رسد. در اين حالت، محدوديت سرمايه از ميان مي رود و محدوديت زمين سبب ثابت ماندن سطح زيركشت محصولات آبي مي شود. نتايج اين مطالعه همچنين نشان مي دهد كه ارزش كنوني سود ناخالص محصولات وارد شده در الگو، در طول افق برنامه ريزي بيش از 45 ميليون ريال است. نتايج تحليل حساسيت نيز نشان مي دهد كه بازده برنامه اي اين الگو انعطاف در خور ملاحظه اي دارد. به طوري كه در دامنه وسيعي از تغييرات سود ناخالص، قيمتها و هزينه ها، بازده برنامه اي الگوي ارايه شده بدون تغيير باقي مي ماند. نتايج اين مطالعه همچنين نشان مي دهد كه ميزان سرمايه تنها نهاده اي است كه تغييرات كمي در آن باعث تغيير تابع هدف مي شود.

 نسخه قابل چاپ