مقالات اقتصاد کشاورزی و توسعه

از جمله مشكلات بزرگ برنامه ريزي اكثر كشورهاي در حال توسعه، نبود شناخت كافي از استعدادها و ويژگي هاي مناطق مختلف و همچنين استفاده صحيح و بهينه نكردن از نهاده هاي توليد است. اين مقاله بر اساس تحقيق در بخش "شيب آب" ناحيه سيستان در استان سيستان و بلوچستان انجام شده و جمع آوري اطلاعات مورد نياز در آن نيز به روش نمونه گيري ميداني از 105 بهره بردار منطقه در سال زراعي 1376- 77 صورت پذيرفته است. همچنين سه الگوي مختلف زراعي با توجه به تخصيص زماني آب در حجم هاي 247، 336 و 185 ميليون متر مكعب انتخاب و تنظيم شده است. براي ارايه الگوي بهينه، روش برنامه ريزي خطي به كار رفته و ضرايب فني آن به روش متوسط گيري نمونه اي از پرسشنامه هاي مربوط به دست آمده است.
با مطالعه الگوهاي كشاورزي منطقه مشخص شد كه آب موجود در فصل تابستان محدود كننده ترين عامل توليد در اين بخش به شمار مي‌آيد. قيمت سايه اي آب در خرداد و تير با حجم سالانه 247 ميليون متر مكعب به ترتيب معادل 288 و 54.6 ريال و در سالهاي كم آبي كه حجم آب بين 136 تا 202 ميليون متر مكعب است، معادل 174.5 ريال به دست آمد.
از بررسي تابع تقاضاي معياري آب مشخص شد كه با تغيير قيمت آب، ميزان تقاضاي آن به طور معكوس تغيير كرده و نمودار تقاضاي اين نهاده نيز پله اي خواهد بود. قيمت سايه اي آب در سطح 280 ميليون متر مكعب، صفر است و كشش نقطه اي آن در 127 ميليون متر مكعب تقريبا برابر واحد اندازه گيري شد.
زمين تنها در حالتي كه آب در سطح 335 ميليون متر مكعب قرار داشت با محدوديت مواجه بود و قيمت سايه اي هر هكتار آن 940110 ريال تعيين شد. همچنين با افزايش ميزان زمين، محدوديت كود شيميايي ازته و فسفره نيز مشاهده شد. به طوري كه در الگوي اول، خريد 27.2 تن كود فسفره ودر الگوي دوم، خريد 370.4 تن كود فسفره و 13.4 تن كود ازته مازاد بر موجودي منطقه توصيه شد.
در ادامه تحقيق، اثر حذف محدوديت هاي خودكفايي يا خود مصرفي از مدل نيز بررسي و نشان داده شد كه با حذف اين قيدها مي توان درآمد خالص كل منطقه را افزايش داد. در اين مقاله سعي شده تخصيص بهينه آب و ساير نهاده ها براي فعاليت هاي مختلف كشاورزي تجزيه و تحليل شود. در پايان راهبردهايي براي استفاده بهينه از منابع به منظور افزايش درآمد و سود پيشنهاد شده است.

 نسخه قابل چاپ