مقالات اقتصاد کشاورزی و توسعه

قيمت گذاري محصولات كشاورزي، همواره به عنوان يكي از مهمترين ابزارهاي مداخله دولت در بخش كشاورزي، مورد توجه سياستگذاران و برنامه ريزان كشورها و از جمله ايران بوده است. در اين مطالعه سعي شده است تا عملكرد اين سياست حمايتي دولت در خصوص كل محصولات زراعي كشور ارزيابي شود و تاثيرات آن بر رشد محصولات طي دوره 1356-76 مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد. به اين منظور، روش تجزيه تكاثري به كار رفته است. اطلاعات و آمار مورد استفاده در اين مطالعه آمار سري زماني سطح زير كشت، توليد، عملكرد و قيمت هاي محصولات زراعي مربوط به سال هاي زراعي 1355-56 تا 1375-76 براي كل كشور و نيز به تفكيك استانهاست.
نتايج به دست آمده از روش تجزيه تكاثري نشان مي دهد كه رشد ارزش توليد محصولات زراعي طي دوره مورد مطالعه، 231 درصد، معادل 11.55 درصد رشد متوسط سالانه، بوده است. حدود 75 درصد از اين رشد، برخاسته از افزايش قيمت و بقيه آن ناشي از افزايش در عملكرد، سطح زير كشت و الگوي كشت بوده است. در اين ميان سهم بهره وري زمين از كل رشد، 13 درصد و سهم سطح زير كشت، 6 درصد بوده است. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه سياست هاي حمايت قيمتي نه تنها نتوانسته است انگيزه لازم را براي توليد كنندگان بخش فراهم آورد تا با سرمايه گذاري بيشتر روي زمين هاي موجود باعث افزايش بهره وري آن شوند و يا با به زير كشت بردن زمين هاي جديد، موجبات رشد توليد را از اين طريق فراهم آورند، بلكه اين سياست ها بيشتر در جهت خنثي سازي بخشي از فشارهاي تورمي ناشي از افزايش قيمت نهاده ها در بخش به كار گرفته شده است. اين نتايج لزوم تجديد نظر در سياست هاي قبلي دولت در مورد قفميت هاي تضميني محصولات زراعي را جهت پاسخگويي به تقاضاي رو به رشد جمعيت كشور و جلوگيري از افزايش واردات مواد غذايي گوشزد مي كند.

 نسخه قابل چاپ