مقالات اقتصاد کشاورزی و توسعه

گوشت قرمز چه از جنبه تامين پروتیين مورد نياز و امنيت غذايي جمعيت رو به رشد کشور و چه از جنبه سهم آن در ارزش افزوده بخش کشاورزي، جايگاه ويژه اي دارد. مداخله دولت در فرايند توليد، مصرف، بازاريابي و تجارت به صورت مستقيم و غير مستقيم قيمت اين محصول را تحت تاثير قرار داده، اما سودآوري (بازاري) مناسب توليد اين محصول انگيزه کافي براي فعاليت و سرمايه گذاري در اين بخش را ايجاد کرده است. اين نکته را نيز بايد گفت که مداخله دولت در بازار و حاکم شدن قيمتها و هزينه هاي غير واقعي در بازار محصول و نهاده، ارزيابي اقتصادي توليد اين محصول را دچار انحراف کرده است.
در اين مطالعه قيمتها و درآمدهاي بازاري هر محصول و تاثير مداخلات دولت (يارانه هاي پرداختي و مالياتهاي دريافتي دولت) در توليد گوشت قرمز (گوشت گوسفند و گوشت گاو و گوساله) با استفاده از ماتريس تحليل سياستي براي سال 1382 بررسي شده است. همچنين با حذف نقش مداخلات دولت، سودآوري هر محصول يا همان سودآوري اجتماعي، بر اساس قيمتهاي حقيقي محاسبه گرديده است. بايد گفت که مزيت نسبي پايه و اساس برنامه ريزي اقتصادي براي تخصيص کاراتر منابع به شمار مي آيد، ولي مزيت نسبي يک محصول لزوما امتيازي پايدار نيست و در طول زمان و با تغييرات ايجاد شده در فرايند مديريت مزرعه، فناوري جديد، روشهاي توليد، بهره وري، قيمتهاي جهاني، نرخ ارز و ... تعديل مي شود. از اين رو در مطالعه حاضر با تحليل حساسيت متغيرهاي اصلي مانند قيمت جهاني، نرخ ارز و ضريب تبديل علوفه به وزن دام، تاثير آنها در شاخصهاي حمايتي ومزيت نسبي بررسي شده است.
نتايج حاصل از اين مطالعه نشان مي دهد که کشور در توليد هر دو محصول (گوشت گوسفند و گوشت گاو و گوساله) مزيت نسبي دارد و توليد گوشت گوسفند نسبت به گوشت گاو اقتصادي تر است و عوايد اجتماعي بيشتري نيز نصيب جامعه مي کند. همچنين تحليل حساسيت شاخصهاي مورد مطالعه نشان مي دهد که در توليد گوشت گاو و گوساله اين شاخصها نسبت به تغييرات نرخ ارز، قيمت جهاني و ضريب تبديل حساسيت بيشتري دارند و براي حفظ شرايط فعلي بايد نسبت به کاهش هزينه هاي توليد و افزايش بهره وري اقدام کرد.

 نسخه قابل چاپ