مقالات اقتصاد کشاورزی و توسعه

توليد برنج در استان گيلان محور اقتصاد کشاورزي منطقه محسوب مي شود و هر گونه نوسان درآمدي اين محصول طبعا در سطح رفاه خانوار تاثير مي گذارد. کود شيميايي و سم از جمله نهاده هايي هستند که در توليد برنج نقش موثري دارند و يارانه اين دو نهاده جز يارانه هاي غير مستقيم و از انواع يارانه هاي توليدي است. در سالهاي اخير دولت بنابر توصيه بانک جهاني، سياست آزادسازي قيمت نهاده ها و کاهش يارانه هاي توليدي را جهت افزايش بهره وري نهاده هاي کشاورزي و کاهش آلودگيهاي زيست محيطي، در پيش گرفته است. اين تحقيق نيز به آثار اين سياست بر توليد برنج در استان گيلان، از طريق تاثير ميزان مصرف نهاده ها در توليد برنج و افزايش هزينه هاي توليد و همچنين تاثير در عملکرد کمي و کيفي برنج در اين استان مي پردازد. در تحقيق حاضر با تخمين چندين تابع توليد و انتخاب بهترين تابع توليد و محاسبه کشش نهاده هاي توليد و همچنين تخمين تابع هزينه ترانسلوگ به روش ISUR و نيز محاسبه کششهاي خود قيمتي و متقاطع و کششهاي متقاطع آلن و توابع تقاضا براي نهاده ها، آثار سياست آزادسازي بررسي شده است. با توجه به 1200 پرسشنامه جمع آوري شده با روش نمونه گيري دو مرحله اي کاملا تصادفي در سال زراعي 1381-1382، آمار مربوط با استفاده از روش تحقيق تجزيه و تحليل شده است.
نتايج تحقيق حاضر نشان مي دهد که بر اساس کشش توليد محاسبه شده براي نهاده کود شيميايي، اين نهاده در ناحيه دوم توليد، يعني ناحيه اقتصادي، مصرف مي شود و باتوجه به کشش پذير بودن تابع تقاضا براي آن، عملا آزادسازي قيمت اين نهاده سبب افزايش قيمت و کاهش مصرف آن در توليد مي شود. لذا با توجه به مقايسه سود و زيان مستقيم و غير مستقيم، نتيجه مي گيريم که سياست آزادسازي قيمت نهاده کود شيميايي به ضرر توليد برنج در استان گيلان است. از سوي ديگر، بر اساس کشش توليدي محاسبه شده، نهاده سم در ناحيه سوم توليدي مصرف مي شود و تقاضا براي اين نهاده با کشش است، لذا افزايش قيمت آن سبب مي گردد که اين نهاده در ناحيه دوم، يعني ناحيه اقتصادي، مصرف شود. البته منافع مستقيم حاصل از سياست آزادسازي قيمت سم اندکي از زيانهاي مستقيم آن بيشتر است، بنابراين، ادامه سياست آزادسازي براي اين نهاده نيز محتاج تامل بيشتري است.

 نسخه قابل چاپ