مقالات اقتصاد کشاورزی و توسعه

مقاله حاضر با هدف ارزيابي ظرفيت صادراتي محصولات كشاورزي به كشورهاي عضو اتحاديه اروپا با استفاده از شاخصهاي براورد پتانسيل تجاري، مزيت نسبي و شاخص كسينوس طي دوره زماني 1999-2003 تدوين شده است. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه بسياري از كشورهاي عضو اتحاديه اروپا (22 كشور از 25 كشور) با كسب شاخص كسينوس با حد پايين 0.56 و حد بالاي 0.71، داراي درجه اكمال تجاري، بالقوه بالايي با ايران هستند. نزديك به يك بودن اين شاخص نشان مي دهد امكان افزايش صادرات ايران به حساب آيند. البته ايران بايد استانداردهاي لازم اين اتحاديه از جمله مقررات بهداشتي، مقررات فني و استانداردهاي اجباري و غيره را رعايت كند.
از مجموع 307 كالاي صادراتي داراي مزيت نسبي ايران، 63 مورد جزو محصولات كشاورزي بوده است (يك پنجم از محصولات صادراتي داراي مزيت نسبي ايران را محصولات كشاورزي تشكيل مي دهند) كه از اين تعداد فقط 7 محصول شامل خيار و خيار ترشي؛ نخود رسمي؛ پسته؛ خرما؛ هسته و مغز هسته زردآلو، هلو يا آلو؛ شيره و عصاره هاي نباتي از رازك؛ انواع مواد اوليه نباتي مورد استفاده در رنگرزي يا دباغي از بازار مناسبي در اتحاديه اروپا برخوردارند.
محصولات كشاورزي داراي بالاترين پتانسيل صادراتي ايران به 9 كشور لهستان، سوئد، اسپانيا، بلژيك، هلند، انگليس، فرانسه، ايتاليا و آلمان تعلق داشته است. آلمان با 40 محصول كشاورزي داراي پتانسيل وارداتي از ايران در ميان اعضاي اتحاديه اروپا رتبه اول را دارد. از اين 40 محصول، در بيش از 30 درصد كالاها هيچ استفاده اي از اين پتانسيل صورت نگرفته و يا استفاده از ظرفيت آن كمتر از 15 درصد بوده است. در اين باره جدولهاي كالايي مشتمل بر محصولات كشاورزي داراي مزيت نسبي صادراتي ايران بر اساس كدهاي شش رقمي HS به كشورهاي عضو اتحاديه اروپا، اطلاعات مفيدتري از ظرفيتهاي بالقوه، ميزان صادرات تحقق يافته و ظرفيتهاي استفاده نشده ارايه مي كند و مي تواند مبنايي براي اعمال كاهش تعرفه ها و دسترسي به بازار اتحاديه اروپا قرار گيرد.

 نسخه قابل چاپ