پاسخ به:مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)
پنج شنبه 11 خرداد 1391 10:52 AM
| 3 : آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي) بهار 1388; 23(1):17-29. |
| شبيه سازي شرايط کيفي مخازن سدها (مطالعه موردي - مخزن سد طرق) |
| خيامي مصطفي*,دانش شهناز,خداشناس سعيدرضا,داوري كامران |
| * گروه مهندسي آب، دانشكده كشاورزي، دانشگاه فردوسي مشهد |
|
در اين تحقيق با کاربرد مدلDynamic Reservoir Simulation و آمار موجود، شرايط کيفي آب مخزن سد طرق از نقطه نظر تغييرات زماني پارامتر هاي دما، شوري و اکسيژن محلول مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان دادند که در سالهاي پرآب مانند سال 1998 که در آن دبي رودخانه ورودي بيش از ميانگين دبي دراز مدت آن است، به دليل بالا بودن تراز سطح آب ( بيش از 50 متر)، لايه بندي حرارتي به صورت کامل از اواسط بهار تا اواخر تابستان در داخل مخزن اتفاق مي افتد که اين امر تغييرات خصوصيات فيزيکي، شيميايي و بيولوژيکي آب را در ترازهاي مختلف به دنبال دارد. ولي در سالهايي مانند سال 2002 به علت کم بودن حجم آب ورودي و بالا بودن نسبي ميانگين درجه حرارت سالانه، تراز سطح آب در مخزن تقليل مي يابد و به حدود 16 تا 20 متر مي رسد. در اين شرايط لايه بندي حرارتي يا تشکيل نمي شود و يا اگر تشکيل گردد، از نظر زماني زودتر شروع شده و طول دوره استقرار آن نيز کوتاه مي شود. بر اساس نتايج اين مطالعات، در سال 1998 ميانگين دماي لايه هاي سطحي و عمقي مخزن اختلافي معادل 10 و 11 درجه سانتيگراد را به ترتيب در فصول بهار و تابستان نشان دادند. اين در حاليست که تفاوت مذکور براي بهار سال 2002، حدود 1.5 درجه سانتيگراد مشاهده گرديد. در ارتباط با تغييرات شوري، نتايج حاصل از بررسي ها دلالت بر آن داشت که همزمان با لايه بندي حرارتي، لايه بندي شوري نيز در آب مخزن اتفاق مي افتد و غلظت املاح از سطح به عمق افزايش مي يابد. در سال 1998، تفاوت مشاهده شده در ميانگين غلظت هاي املاح بين لايه هاي بالايي و پاييني مخزن به ترتيب معادل 43 ميليگرم در ليتر براي فصل بهار و 10 ميليگرم در ليتر براي فصل تابستان بود. شبيه سازي ميزان اکسيژن محلول در دوره هاي لايه بندي حرارتي، دامنه تغييراتي بين صفر تا 9 ميليگرم در ليتر را بين ترازهاي بالايي و پاييني مخزن نشان دادند. با شروع پديده لايه بندي حرارتي از ارديبهشت ماه، به تدريج غلظت اکسيژن محلول در اعماق پايين تر از 20 متر کاهش مي يابد به طوريکه در اواسط تير ماه يک لايه بي هوازي به ضخامت 10 متر در کف مخزن توسعه مي يابد که شرايط را براي توليد بو، رنگ و طعم نامطبوع مهيا مي سازد. در کليه سالهاي مورد مطالعه (1998 تا 2004)، در فصول پاييز و زمستان، به دليل اختلاط آب مخزن و يکنواخت شدن شرايط، تفاوتي در ميزان شوري و ساير خصوصيات کيفي آب در ترازهاي مختلف مشاهده نگرديد. |
| كليد واژه: مدل هاي کيفي آب، لايه بندي حرارتي، شوري آب، اکسيژن محلول، مخزن سد |
 |
|
نسخه قابل چاپ |
