مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

منحني نگهداشت رطوبتي يکي از مهمترين ويژگي هاي خاک است که کنش متقابل پتانسيل ماتريک و رطوبت خاک را تبيين مي نمايد. اندازه گيري مستقيم رطوبت و پتانسيل ماتريک خاک، معمولا مستلزم صرف هزينه و زمان زياد مي باشد. براي حل اين مشکل معمولا از روش هاي غيرمستقيم در برآورد منحني نگهداشت رطوبتي سود جسته مي شود. يکي از اين روش هاي غيرمستقيم استفاده از توابع انتقالي خاک است. در اين تحقيق سه تابع انتقالي، مدل هاي اول و دوم قرباني و همايي (1381) و مدل سپاسخواه و بندار (2002) که در ايران به دست آمده اند، در برآورد منحني نگهداشت رطوبتي، در تعدادي از خاک هاي کشورمان مورد ارزيابي قرار گرفتند. همچنين تلاش شد که با استفاده از اطلاعات در دسترس، توابع متفاوتي که کارايي بالاتري داشته باشند تهيه شود. بدين جهت 42 نمونه خاک با پراکندگي مکاني از مناطق شمالي کشور، شهرهاي آمل، بابل و کرج انتخاب و به دو کلاس بافتي لوم (20 نمونه) و لوم رسي (22 نمونه) تقسيم شدند. در مرحله ارزيابي توابع موجود، تمامي 42 نمونه و در مرحله اشتقاق توابع جديد، 36 نمونه بکار گرفته شدند. شش نمونه باقيمانده (از هر کلاس بافتي، سه نمونه) در اعتبار سنجي توابع جديد مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان داد که در مرحله ارزيابي توابع موجود، مدل هاي اول و دوم قرباني و همايي در برآورد رطوبت در تمام بازه پتانسيل ماتريک يکسان و تقريبا مناسب عمل مي کنند، حال آنکه تابع سپاسخواه و بندار برآورد مناسبي ندارد. ضمن آنکه برآورد هيچکدام از اين روش ها در هيچ يک از دو کلاس بافتي برتري محسوسي بر ديگري نداشت. در مرحله اشتقاق توابع جديد، توابع ارايه شده بسيار معني دار بودند (p<0.05). در مدل هاي ارايه شده جديد، بهبود مدل سپاسخواه و بندار کاملا مشهود بود.

 نسخه قابل چاپ