مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

استحصال آب باران يکي از شاخص ترين تکنيک هاي مديريت بهره برداري از آب باران براي مقابله با کم آبي مي باشد که در مناطق مواجه با کمبود آب بسرعت در حال توسعه مي باشد. مبناي اين روش اختصاص سطحي از زمين براي جمع آوري نزولات و سپس ذخيره سازي آن براي استفاده در زمان مورد نياز مي باشد. با توجه به تنوع روشهاي استحصال آب باران، بايد در انتخاب روش مناسب به ويژگي هايي از قبيل مقدار بارندگي و نحوه توزيع آن، توپوگرافي زمين، نوع خاک، عمق خاک و عوامل اقتصادي و اجتماعي هر منطقه توجه جدي نمود. در اين مقاله، نتايج طراحي و اجراي يک طرح پايلوت استحصال آب باران در منطقه خشک و نيمه خشک شمال شرق ايران (مشهد) ارايه گرديده است. رواناب از يک سطح پوشش داده شده با پلاستيک به مساحت 5000 مترمربع جمع آوري شد و به داخل يک مخزن زميني 500 مترمکعبي هدايت گرديد. کرت هاي آزمايشي در مجاورت سطوح جمع آوري آب باران قرار گرفته و شامل 8 کرت جداگانه هر کدام به مساحت 85×6 مترمربع بود. از طرح بلوک هاي کامل تصادفي با 4 تکرار (چهار کرت آبياري تکميلي و 4 کرت شاهد ديم) بعنوان قالب آماري طرح استفاده گرديد. براي استفاده هرچه بهتر از آب باران استحصال شده، آبياري به روش قطره اي با نوارهاي آبياري 4 ليتر در ساعت در واحد طول انجام شد. نتايج نشان داد در طي سال اول و دوم انجام آزمايش، عملکرد دانه در تيمار آبياري تکميلي به ترتيب 70% و 87% نسبت به تيمار ديم افزايش نشان داد. اين در حآلي است که در طي اين دو سال بترتيب 35% و 70% نياز ابي گياه گندم در طي فصل رشد از طريق آبياري تکميلي تامين شد. نتايج اين تحقيق نشان داد که در مناطقي با ارتفاع باران سالانه متوسط تا 150 ميليمتر نيز مي توان مشروط به استحصال آب باران از زمين هاي اطراف و انجام 2 نوبت آبياري تکميلي، نسبت به کشت گندم در اراضي مستعد اقدام نمود و انتظار داشت که عملکرد گندم تا دو برابر نسبت به شرايط ديم افزوده شود.

 نسخه قابل چاپ