مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

در زمينه چگونگي واکنش گياهان به تنش همزمان شوري و خشکي و سهم هر يک از آن ها در کاهش جذب آب مدل هاي رياضي متعددي وجود دارد. مدل هاي جذب آب در شرايط تنش همزمان به سه دسته جمع پذير، ضرب پذير و مدل هاي مفهومي تقسيم بندي مي شوند. در اين مطالعه شش تابع کاهش جذب آب ماکروسکوپي وان گنوختن (جمع پذير و ضرب پذير)، ديرکسن و آگوستيجن، وان دام و همکاران، اسکگز و همکاران و همايي با استفاده از داده هاي مزرعه اي کشت گندم دو رقم قدس و روشن مورد ارزيابي قرار گرفتند. آزمايش در قالب طرح فاکتوريل در پايه کرت هاي خرد شده انجام گرفت. سطوح مختلف شوري (S₁، S₂ و S₃ بترتيب معادل 1.4 و 4.5 و 9.6 دسي زيمنس بر متر) به عنوان كرت هاي اصلي و چهار سطح آبياري (I₁، I₂، I₃،I₄  بترتيب معادل 50 ، 75 ،100 و 125 در صد نياز آبي گياه) و دو رقم گندم به عنوان كرت هاي فرعي در سه تکرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند در سال زراعي 85-84 اجرا گرديد. نتايج به دست آمده نشان داد که مدل جمع پذير مقدار عملکرد نسبي را در اکثر موارد کمتر از مقدار واقعي برآورد مي کند. به عبارت ديگر اثر تنش همزمان شوري و کم آبي کمتر از مجموع اثرات آنهاست. سهم تنش خشکي در کاهش عملکرد گندم از سهم تنش شوري بيشتر بود. مقايسه مدل هاي رياضي ارايه شده نشان داد که در بيشتر موارد مدل اسکگز و همکاران (15) کاهش عملکرد نسبي دو رقم گندم را در شرايط تنش همزمان شوري و خشکي بهتر از ساير مدل ها پيش پيني مي کنند، هر چند که مدل همايي (11) نيز از دقت قابل قبولي برخوردار است.

 نسخه قابل چاپ