مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

تبخير - تعرق مرجع يکي از پارامترهاي مهم در مديريت آبياري گياهان است. تبخير - تعرق مرجع يک پديده چند متغيره و پيچيده مي باشد که چندين متغير هيدرولوژيکي آن را تحت تاثير قرار مي دهند و معمولا بر مبناي پايگاه داده هاي هواشناسي چند ساله با استفاده از مدل هاي نيمه تجربي برآورد مي شود. اهميت کاربردي تخمين دقيق تبخير - تعرق مرجع، پيچيدگي و ناشناخته بودن رياضيات پديده، لزوم استفاده از روش هاي جديد داده کاوي را نشان مي دهد. به همين دليل در اين مقاله، امکان برآورد تبخير - تعرق مرجع با استفاده از مدل ترکيبي رگرسيون چندگانه و تحليل مولفه هاي اصلي (MLR-PCA) بررسي شد و اهميت نسبي متغيرهاي موثر بر تبخير - تعرق مرجع با استفاده از تحليل عاملي مورد ارزيابي قرار گرفت. داده هاي هواشناسي روزانه سال هاي 2005-1996 ايستگاه سينوپتيک کرمان در اين تحليل استفاده شد. دو مولفه PC1 و PC2 که 80 درصد واريانس کل را شرح دادند به عنوان مولفه هاي اصلي و بقيه به عنوان اختلال در نظر گرفته شدند. با استفاده از مولفه هاي اصلي استخراج شده، مدل رگرسيون خطي چندگانه براي تخمين تبخير - تعرق مرجع ارايه شد. آماره t براي مقدار ثابت و براي هر يک از مولفه هاي اصلي تعيين گرديد که طبق نتايج، تمامي ضرايب در سطح 5 درصد معني دار بودند. طبق نتايج، PC1 اهميت بيشتري نسبت به مولفه ديگر دارد و در مرحله بعدي PC2 داراي اهميت مي باشد و بنابراين مقادير متغيرهاي شدت تابش، رطوبت نسبي، ساعات آفتابي، دماي حداقل و دماي حداکثر براي برآورد تبخير - تعرق از اهميت بيشتري نسبت به ساير متغيرها برخوردارند. مقادير ضريب همبستگي روش هاي MLR-PCA و MLR بر اساس مبناي مقايسه اي فائو – پنمن - مانتيث در مرحله آزمون، به ترتيب 0.820 و 0.840 بدست آمد که اين مقادير اختلاف چنداني نداشته و بيانگر توانايي روش PCA کاهش تعداد متغيرهاي مورد استفاده است.

 نسخه قابل چاپ