مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

در اين مطالعه تاثير تغيير کاربري اراضي از مرتع به زراعي بر برخي شاخص هاي ميکروبيولوژيکي و بيوشيميايي خاک در دو عمق 20-0 و 40-20 سانتيمتري در سه منطقه کنگاور، ده نو و سلطانيه مورد بررسي قرار گرفته است. بدين منظور از دو عمق خاک و در سه تکرار نمونه هاي مرکب خاک از هر سه منطقه که کاربري آن ها از مرتع به زراعي تغيـير کرده است، تهيه و ميزان تنفس ميکروبي، تنفس برانگيخته، ضريب متابوليکي، کربن و نيتروژن توده زنده ميکروبي و فعاليت آنزيم هاي اوره آز، فسفاتاز قليايي، ساکاراز و آريل سولفاتاز تعيين گرديد. نتايج نشان داد تغيير کاربري اراضي سبب کاهش تنفس ميکروبي در منطقه کنگاور (64-36 درصد)، ده نو (60-45 درصد) و سلطانيه (34 درصد) گرديد. تنفس برانگيخته نيز بر اثر تغيير کاربري در مناطق مورد مطالعه بين 13 الي 37 درصد کاهش يافت. همچنين کربن (60-30 درصد) و نيتروژن (56-18 درصد) توده زنده ميکروبي و نسبت کربن به نيتروژن توده زنده ميکروبي (17-9 درصد) در هر سه منطقه و در هر دو عمق کاهش يافتند. در حالي که شاخص هاي ضريب (كسر) متابوليکي (95-36 درصد)، درصد کربن (60-4 درصد) و نيتروژن (76-3 درصد) توده زنده ميکروبي و درصد معدني شدن کربن (43-9 درصد) در هر سه منطقه بر اثر تغيير کاربري افزايش پيدا کردند. بررسي فعاليت آنزيم ها نيز نشان داد فعاليت فسفاتاز قليايي در هر سه منطقه و هر دو عمق بر اثر تغيير کاربري تغيير معني دار نيافت. در منطقه سلطانيه تنها در عمق 20-0 سانتيمتري فعاليت اوره آز بر اثر تغيير کاربري به طور معني دار کاهش (18 درصد) پيدا نمود و براي بقيه آنزيم ها تغييرات معني دار نبود. تغيير کاربري در منطقه کنگاور فعاليت اوره آز، ساکاراز و آريل سولفاتاز را به طور معني دار به ترتيب 20، 33 و 11 درصد کاهش داد، ولي در عمق 40-20 سانتيمتري تاثير تغيير کاربري بر فعاليت اين سه آنزيم معني دار نشد و در منطقه ده نو فعاليت اوره آز و آريل سولفاتاز در هر دو عمق و ساکاراز تنها در عمق 20-0 سانتيمتري به طور معني دار بر اثر تبديل کاربري مرتع به زراعي کاهش يافت. به طور کلي مي توان نتيجه گرفت که عمليات کشاورزي و به ويژه خاک ورزي دراز مدت سبب افزايش دسترسي ريزجانداران خاک به اکسيژن شده و در نتيجه فعاليت هاي ميکروبي و از جمله تنفس خاک افزايش مي يابد که نهايتا منجر به تجزيه ذخيره مواد آلي و کاهش کيفيت خاک مي گردد.

 نسخه قابل چاپ