مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

مواد آلي و اجزا آن از عوامل مهم تشکيل و پايداري خاک دانه هاي خاک بوده و نقش به سزايي در ساختمان آن ايفا مي نمايد. با اين حال، توزيع مواد آلي در خاک دانه هاي خاک به ويژه در مناطق خشک مرکزي ايران، چندان مشخص نمي باشد. اين مطالعه به منظور بررسي توزيع کربن آلي، نيتروژن و کربوهيدرات ها در خاک دانه هاي مختلف (2-4، 1-2، 0.5-1، 0.25-0.5، 0.05-0.25 و < 0.05 ميلي متر) اراضي بياباني و کشاورزي (گندم و يونجه) در دشت ابرکوه (مرکز ايران) انجام شد. نمونه هاي مرکب خاک (81 نمونه) از عمق هاي 10-0، 20-10 و 30-20 سانتي متري جمع آوري گرديد. نتايج نشان داد که زير کشت بردن اراضي بياباني باعث افزايش معني دار مقادير کربن آلي، نيتروژن کل، کربوهيدرات ها و پايداري خاک دانه هاي خاک در تمام عمق ها شده است. بعد از تغيير کاربري اراضي، نسبت خاک دانه هاي کوچک تر از 0.05 ميلي متر از 43-28 درصد در خاک اراضي بياباني به 14-6 درصد در خاک هاي اراضي کشاورزي تنزل يافته و نسبت خاک دانه هاي 4-2 و 2-1 ميلي متري در خاک اراضي کشاورزي به صورت معني دار افزايش پيدا کرده است. مقدار کربن آلي و نيتروژن خاک دانه ها نيز در اثر تغيير کاربري اراضي افزايش يافت. الگوي توزيع کربن آلي و نيتروژن نشان دهنده غني بودن خاک دانه هاي درشت نسبت به خاک دانه هاي ريز در خاک هاي زير کشت گندم و يونجه بود. با اين وجود، در اغلب خاک هاي اراضي بياباني، خاک دانه هاي کوچک تر از 0.05 ميلي متر کربن آلي و نيتروژن بيشتري نسبت به ساير خاک دانه ها داشتند. خاک دانه هاي کوچک تر از 0.05 و 0.25-2 ميلي متري، بخش عظيمي از کربن آلي خاک را به ترتيب در خاک هاي اراضي بياباني و کشاورزي به خود اختصاص داده اند. توزيع کربوهيدرات ها در خاک دانه ها نشان داد که بر خلاف کربن آلي، در بيشتر خاک هاي اراضي کشاورزي، رابطه مشخصي بين اندازه خاک دانه و مقدار کربوهيدرات ها وجود نداشت.

 نسخه قابل چاپ