مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

استفاده از گياهان براي حذف آلاينده ها از محيط زيست و تجمع آنها در اندام هوايي بعنوان فرايند گياه جذبي شناخته مي شود. اين تحقيق به منظور مقايسه قابليت پالايش فلزات سرب و کادميوم توسط کلزا و سورگوم که جزء گياهان با زيست توده بالا هستند و نيز بررسي تاثير مواد اصلاحي مورد استفاده در راندمان گياه جذبي انجام شد. نمونه خاک از مزرعه مجاور کارخانه کنستانتره روي در استان زنجان داراي آلودگي سرب، کادميوم و روي تهيه گرديد و 5 تيمار گوگرد به مقدار 0.8 gkg^-1، گوگرد به همراه مايه تلقيح تيو باسيلوس، و اسيد سيتريک در دو سطح 1 gkg^-1 و3 gkg^-1  و شاهد در نظرگرفته شد. در بخش اول تحقيق خاکهاي تيمار شده به مواد فوق به مدت هشت هفته در رطوبت ظرفيت مزرعه و دماي 25 ^oC تحت انکوباسيون قرار گرفتند و نمونه هاي فرعي در فواصل صفر، چهار و هشت هفته از خاکها برداشته و ميزان سرب و کادميوم قابل استخراج با DTPA در خاک اندازه گيري شد. در بخش دوم با استفاده از خاک مورد نظر کشت گلداني صورت گرفت که تيمارهاي اعمال شده همانند مرحله قبل به خاک اضافه شده و پس از گذشت 60 روز از کشت سورگوم و کلزا، گياهان برداشت شده و ميزان سرب و کادميوم جذب شده در ريشه و اندام هوايي گياه و ميزان قابل جذب آنها با عصاره گير DTPA در خاک در زمانهاي قبل و بعد از کشت اندازه گيري شد. هر دو آزمايش در قالب طرح کاملا تصادفي و آزمايش فاکتوريل با 5 تيمار (شامل شاهد) و 4 تکرار انجام شد. اندازه گيري هاي آماري با استفاده از نرم افزار SAS و MSTATC انجام گرديد. نتايج مرحله انکوباسيون نشان داد که مواد اصلاحي سبب کاهش معني دار pH نسبت به شاهد شده اند. همچنين ماده اصلاحي گوگرد به همراه مايه تلقيح و اسيد سيتريک در سطح 1 gkg^-1 در افزايش فراهمي کادميوم و سرب در خاک بترتيب بيشترين و کمترين تاثير را داشتند. نتايج تجزيه گياهي نشان داد که بهترين تيمار ماده اصلاحي در انتقال عناصر از ريشه به اندام هوايي توسط گياه براي هر دو گونه تحت بررسي، گوگرد به همراه مايه تلقيح بوده است. همچنين در اين بررسي نشان داده شد که گياه کلزا پتانسيل بيشتري براي جذب سرب و کادميوم نسبت به سورگوم دارد.

 نسخه قابل چاپ