مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

به منظور بررسي کارايي ارقام مختلف غلات در جذب و مصرف فسفر (فسفر کارايي ارقام) در سال 1385 آزمايشي گلخانه اي به صورت فاکتوريل با طرح پايه بلوکهاي کامل تصادفي در خاکي با فسفر قابل دسترس پايين (Polsen£5mg/kg) و فسفر کل 1260mg/kg در موسسه تحقيقات خاک و آب اجرا گرديد. در اين آزمايش 17 رقم غلات شامل 8 رقم گندم نان (Triticum aestivum L.) 3 رقم گندم دوروم (Triticum durum L.)، 3 رقم جو (Hordeum vulgare L.)، 1 رقم چاودار (Secale cereale L.)، 1 رقم جو دو سر(Avena sativa L.)  و 1 رقم تريتيکاله (Triticosecale L.)، در دو سطح فسفر (0 و 84mg/kg) در سه تکرار با هم مقايسه شدند. ارقام از لحاظ تعداد پنجه، غلظت فسفر در اندام هوايي، فسفر کل گياه و وزن خشک اندام هوايي در سطح %1 تفاوت معني دار نشان دادند. از شاخص عملکرد نسبي اندام هوايي بعنوان شاخص کارايي فسفر استفاده گرديد که به طور ميانگين 0.71 به دست آمد و از 0.42 تا 0.97 به ترتيب مربوط به لاين جو (M-80-16) و رقم گندم نان (آزادي) تغيير کرد. ميانگين غلظت و جذب کل فسفر در اندام هوايي به ترتيب 0.19 درصد و 13.24mg/pot در شرايط بدون مصرف فسفر و 0.47 درصد و46mg/pot  در حالت مصرف فسفر بدست آمد. در شرايط کمبود فسفر بالاترين ميزان جذب فسفر 20.15mg/pot مربوط به رقم يا واروس و کمترين آن  5.85mg/potمربوط به لاين جو (M-80-16) بود. جو دوسر بازاي واحد فسفر جذب شده بالاترين عملکرد را توليد کرد لذا از لحاظ کارايي مصرف فسفر در داخل گياه برترين رقم بود. اما از لحاظ ميزان نسبي کل جذب فسفر ارقام آزادي و ياواروس به ترتيب با 0.45 و 0.43 در صدر بودند. شاخص کارايي با ميزان کل فسفر جذب شده همبستگي مثبت و معني دار در سطح 1 درصد (r=0.66**) ولي با غلظت فسفر در گياه همبستگي معني داري نشان نداد.