مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

يکي از روش ‌هاي محاسبه سرعت جريان در علم هيدروليک، هيدرولوژي و همه مطالعات آب به‌ خصوص در مهندسي رودخانه و کنترل سيل استفاده از معادله مانينگ مي ‌باشد. در اين پژوهش مطالعه ‌اي بر روي دو دامنه جهت شبيه‌ سازي جريان آب در هنگام روان ‌آب مصنوعي صورت گرفت، تا اثرات پوشش گياهي بر ضريب زبري مانينگ دامنه از طريق اندازه‌ گيري ميداني در مراتع آق ‌قلا استان گلستان تعيين شود. اين مطالعه بر روي دو پلات به عرض 2 متر و طول 18 متر با دو شيب 4.1 و 12.9 درصد در دو حالت با پوشش و بدون پوشش با پمپاژ آب توسط موتوري که به يک تانکر متصل بود انجام گرفت. مطالعه حاضر در 20 تکرار انجام شد و شيب طولي و درصد پوشش هر دامنه محاسبه گرديد. سپس محاسبه سرعت جريان هر دامنه در هر تکرار، همچنين تعيين شعاع هيدروليکي هر دامنه در 6 مقطع در هر تکرار صورت پذيرفت. ضريب زبري مانينگ n در حالت با پوشش و بدون پوشش در دامنه با شيب 4.1 درصد به ‌ترتيب مقادير 0.0557 و 0.0510 و نيز در دامنه با شيب 12.9 درصد به ‌ترتيب مقادير 0.0652 و 0.0564 برآورد شد. بعد از محاسبه ضريب مانينگ دامنه‌ ها در تمام تکرارها، نتايج با استفاده از آزمون t مقايسه و نشان داد که پوشش گياهي در دامنه ‌ها، حتي به مقدار کم باعث افزايش معني ‌دار ضريب مانينگ مي ‌گردد. در اين پژوهش شيوه اجراي آزمايش در طبيعت جديد بوده و همچنين تمرکز پژوهش، بر جريان ورقه ‌اي روان ‌آب و نيز ضريب زبري به ‌دست آمده از پوشش گياهي غيرمستغرق مي‌ باشد که در گذشته مطالعات کمتري در اين زمينه صورت گرفته است.

 نسخه قابل چاپ