مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

در سال هاي اخير، به دليل تجمع عناصر سنگين در خاک، تشخيص نوع، منشا و پراکندگي اين عناصر از اهميت ويژه اي برخوردار است. از آنجايي که در ارتباط با وضعيت پراکنش عناصر سنگين در خاک هاي استان همدان اطلاعاتي وجود نداشته، اين مطالعه با هدف بررسي تغييرات مکاني فلزات سنگين مس و نيکل در برخي از خاک هاي سطحي استان همدان صورت گرفت. تعداد 263 نمونه مرکب خاک سطحي از عمق 10-0 سانتي متري از منطقه مطالعاتي به وسعت 1600 کيلومترمربع جمع آوري گرديد. موقعيت نقاط توسط دستگاه GPS تعيين و کاربري محل نيز شناسايي و ثبت شد. به منظور بررسي تاثير مواد مادري بر غلظت اين عناصر از مواد مادري نيز نمونه برداري صورت گرفت. پس از آماده سازي نمونه هاي خاک و سنگ، مقدار کل عناصر در نمونه ها با استفاده از دستگاه جذب اتمي تعيين گرديد. تغيير نماي همه جهته عناصر مورد مطالعه ترسيم، سپس الگوي مناسب بر آن ها برازش داده شد. در نهايت به وسيله روش کريجينگ نقشه پراکنش مکاني عناصر مورد مطالعه ترسيم گرديد. نتايج آناليزهاي زمين آماري نشان داد که مدل کروي بهترين مدل برازش داده شده براي اين متغيرها مي باشد. بر اساس نقشه هاي پراکنش مس و نيکل، عامل موثر بر روند افزايشي اين عناصر، نوع مواد مادري است. آناليز سنگ هاي بستر در منطقه نيز نشان داد که شيل هاي واقع در قسمت هاي جنوب شرقي و غرب منطقه، غلظت هاي زيادي از عناصر نيکل (97.5 ميلي گرم بر کيلوگرم) و مس (75 ميلي گرم بر کيلوگرم) را در خود جاي داده اند. بنابراين با هواديدگي اين سنگ ها مس و نيکل به خاک اضافه شده است. علاوه بر اين غلظت مس در مناطق شهري بيش تر از ساير مناطق مي باشد. بنابراين علاوه بر ماده مادري عامل مهم ديگري که توانسته غلظت مس را کنترل نمايد، نوع کاربري در منطقه مورد مطالعه است. توزيع فراواني فلزات اندازه گيري شده نشان مي دهد که بر اساس حد استاندارد آلودگي انگلستان، نيکل بيش ترين آلودگي (حدود 63 درصد) را در منطقه دارد. در حالي که مس با 1.5 درصد بيش تر از حد آلودگي انگلستان، بعد از نيکل قرار دارد.

 نسخه قابل چاپ