مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

منحني ‌هاي كميت به ‌شدت (Q/I) و پارامترهاي مشتق از آنها اطلاعات مفيدي را در خصوص قابليت استفاده پتاسيم فراهم مي‌ كنند. اين پژوهش براي تعيين پارامترهاي كميت به ‌شدت پتاسيم شامل پتاسيم آسان قابل تبادل (DK^o)، نسبت فعاليت تعادلي پتاسيم (AR_e^k)، پتاسيم سخت قابل تبادل (K_x)، پتانسيل ظرفيت بافري پتاسيم(PBC^k)  و انرژي تبادل پتاسيم (E_k) و رابطه ‌هاي موجود بين آنها با شكل‌ هاي پتاسيم، كاني ‌هاي رس خاک و خصوصيات فيزيكوشيميايي 18 نمونه خاک آهكي متعلق به 4 زيرگروه اصلي شامل تيپيک هاپلوزرپت، تيپيک كلسي زرپت، تيپيک اند آكيوئپت و فلوئنتيک هاپلوزرپت از تاكستان ‌هاي استان آذر‌بايجان‌ غربي اجرا شد. تجزيه پراش پرتو ايكس نشان داد كه ايلايت و كلرايت كاني ‌هاي غالب خاک ‌هاي مورد مطالعه تشكيل دادند. مقدار پتاسيم آسان قابل تبادل (DK^o) بين 0.020 و 0.85 (کالري ‌مول بر کيلوگرم)، نسبت فعاليت پتاسيم در حال تعادل (AR_e^k) بين 0.0014 و 0.019 (مول بر ليتر)، مقدار پتانسيل ظرفيت بافري پتاسيم (PBC^K) بين 18 و 103 ^0.5(مول بر ليتر) / (کالري ‌مول بر کيلوگرم) و مقدار انرژي تبادل پتاسيم (E_K) بين 2348- و 3898- (کالري بر مول) متغير بود. مقادير شكل ‌هاي محلول (So-K)، تبادلي (Ex-K) و غيرتبادلي پتاسيم (NEx-K) به‌ ترتيب در دامنه 0.56-0.07 (کالري ‌مول بر کيلوگرم)، 0.42-1.4 و 0.20-2.6 (کالري ‌مول بر کيلوگرم) قرار داشتند. رابطه‌ هاي مثبت و معني ‌داري بين NEx-K و ايلايت (P£0.001، R²=0.82) مشاهده شد. خاک ‌هاي تيپيک هاپلوزرپت با مقدار پتاسيم تبادلي و محلول بالا، داراي بيشترين مقدار AR_e^k بودند، در حالي‌ كه در خاک ‌هاي تيپيک اند آكوئپت با بيشترين كلرايت در بخش رس خاک، مقدار اين پارامتر حداقل بود. همبستگي معني ‌داري بين PBC^K و ميزان رس (P£0.001، R²=0.90) و CEC (P£0.001، R²=0.80) مشاهده گرديد. بيشترين ميزان PBC^K در خاک ‌هاي تيپيک كلسي زرپت مشاهده شد كه با بيشترين مقدار رس و ظرفيت تبادل كاتيون همراه بود. مقدار PBC^k بيشتر خاک ‌هاي مورد مطالعه در سطح مطلوبي قرار داشت و بيانگر توانايي بالاي خاک ‌ها در حفظ و نگهداري شدت پتاسيم در فاز مايع خاک براي مدت طولاني مي‌ باشد.

 نسخه قابل چاپ