پاسخ به:مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)
جمعه 2 تیر 1391 11:48 AM
3 : پژوهش هاي حفاظت آب و خاك (علوم كشاورزي و منابع طبيعي) 1389; 17(3):45-64. |
تعيين محل مناسب احداث سد زيرزميني بر روي قنات (مطالعه موردي قنات دهن چنار حوزه آبخيز کلات شهرستان گناباد) |
عشقي زاده مسعود*,نورا نادر |
* گروه آبخيزداري، دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان |
قنات يا كاريز از شگفت انگيزترين كارهاي دسته جمعي تاريخ بشري است كه براي آب رساني به مناطق كم آب و تامين آب شرب انسان، دام و زراعت و با كار گروهي و مديريت و برنامه ريزي به وجود آمده است اما يکي از معايب اصلي آن خروج هميشگي آب است. تركيب فن آوري سدهاي زيرزميني با قنات مي تواند روش نويني براي حل اين مشكل ارايه نمايد؛ به اين ترتيب آب قنات در آبرفت پشت سد ذخيره مي گردد و سفره آب زيرزميني تغذيه كننده قنات از نظر كمي بهبود مي يابد؛ اما لازمه به کارگيري اين تکنولوژي انجام بررسي هاي مفصل بر روي قنات جهت تعيين محل مناسب احداث آن است. در اين مطالعه تعيين محل مناسب احداث سد زيرزميني بر روي قنات با انجام يک مطالعه موردي بر روي قنات دهن چنار واقع در حوزه آبخيز کلات شهرستان گناباد مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور ابتدا بازه هايي از قنات که پتانسيل اوليه جهت احداث سد زيرزميني را دارا مي باشند، شناسايي و تعيين گرديد؛ سپس در طول بازه هاي مناسب تعيين شده، نقاطي که شرايط لازم براي احداث سد زيرزميني بر روي قنات را دارا مي باشند به عنوان نقاط پيشنهادي مشخص شد. در انتها مناسب ترين نقطه جهت احداث سد زيرزميني بر روي قنات با استفاده از شاخص ظرفيت آبرفتي شناسايي و تعيين گرديد. نتايج به دست آمده از اين مطالعه نشان داد از حدود 1000 متر طول قنات تحت بررسي تنها 2 نقطه جهت احداث سد زيرزميني وجود دارد که مناسب ترين آن با استفاده از شاخص ظرفيت آبرفتي قابل تعيين است. |
كليد واژه: قنات، سد زيرزميني، شاخص ظرفيت آبرفتي، حوزه آبخيز کلات گناباد |
نسخه قابل چاپ |