مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

كربوهيدرات‌‌، کربن آلي ذره‌ اي و توزيع مواد آلي در خاک ‌دانه‌ ها‌‌ عواملي هستند که تاثير به ‌سزايي بر وضعيت ساختماني خاک دارند. اين پژوهش در يک خاک‌ رسي در دشت جوانمردي (شرق لردگان، زاگرس مرکزي) با اهداف زير انجام شد: 1) بررسي اثر تبديل مرتع تخريب ‌شده به اراضي کشاورزي (گندم) بر مقدار کربن آلي کل، کربن آلي ذره ‌اي، نيتروژن کل، کربوهيدرات قابل عصاره‌ گيري با اسيد رقيق و آب داغ، 2) تعيين مقادير کربن آلي، نيتروژن کل و کربوهيدرات قابل عصاره ‌گيري با اسيد رقيق در خاک ‌دانه‌ ها. نمونه ‌برداري خاک در مرتع تخريب ‌شده و اراضي کشاورزي در دو عمق 5-0 و 15-5 سانتي ‌متري انجام گرفت. نتايج نشان داد که کربوهيدرات ‌ها‌‌ حدود 3.6-6.5 درصد و کربن آلي ذره ‌اي، 52-39 درصد از کربن آلي کل را تشکيل مي‌ دهند. تبديل مرتع تخريب ‌شده به اراضي کشاورزي سبب افزايش معني ‌دار کربن آلي کل، کربن آلي ذره ‌اي، نيتروژن کل، کربوهيدرات قابل عصاره‌ گيري با اسيد رقيق و آب داغ شده است. بين خاک ‌دانه ‌هاي خاک مرتع از نظر مقدار کربن آلي، نيتروژن کل و کربوهيدرات تفاوت معني ‌داري ديده شد، به ‌طوري ‌که با افزايش اندازه خاک ‌دانه از 1-0.05 ميلي ‌متر، مقدار مواد آلي نيز افزايش يافت. با اين وجود، در خاک کشاورزي رابطه ‌اي مشخص بين اندازه خاک‌ دانه‌ و مقدار مواد آلي مشاهده نشد. در خاک‌ کشاورزي به‌ خاطر درشت ‌تر ‌بودن بقاياي گياهي وارد‌ شده به خاک، نسبت کربن آلي ذره ‌اي به کربن آلي کل بيشتر از خاک مرتع تخريب‌ شده است. در مجموع، مقدار کربن آلي در خاک‌ دانه ‌هاي درشت نسبت به خاک ‌دانه ‌هاي ريز بيشتر بود، در نتيجه عواملي که پايداري يا تخريب اين خاک ‌دانه ‌ها را کنترل ‌مي ‌کنند، مي ‌توانند ذخاير کربن آلي خاک را نيز کنترل نمايند.

 نسخه قابل چاپ