مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

تاثير نوع کاربري اراضي بر نحوه عملکرد خاک در اکوسيستم، از طريق مطالعه و ارزيابي تغييرات شاخص ‌هاي کيفيت خاک امکان ‌پذير مي ‌باشد. اين ‌گونه مطالعات که با هدف حفظ و بهبود کيفيت منابع اراضي انجام مي ‌گيرد، امکان شناسايي مديريت ‌هاي پايدار و به ‌دنبال آن پيش‌ گيري از تخريب فزاينده خاک را فراهم مي ‌سازد. به ‌منظور مطالعه تاثير کاربري ‌هاي مختلف بر شاخص‌ هاي کيفيت خاک، اراضي لسي شرق استان گلستان منطقه آق‌ سو انتخاب شد. تعداد 4 پروفيل در کاربري ‌هاي مرتع، جنگل طبيعي بلوط، جنگل مصنوعي سرو و زراعي حفر، و مورد مطالعه قرار گرفت. خصوصيات فيزيکي، شيميايي و بيولوژيکي به‌ عنوان شاخص ‌هاي کيفيت خاک مانند وزن مخصوص ظاهري، ميانگين وزني قطر خاک‌ دانه، کربن آلي، ظرفيت تبادل کاتيوني، فسفر قابل دسترس، کربن توده زنده ميکروبي و تنفس ميکروبي در کاربري ‌ها مقايسه شد. تشريح نيم ‌رخ ‌هاي خاک منطقه نشان داد که خاک ‌هاي مناطق جنگل طبيعي تحت عنوان کلسيک آرجي زرالز، خاک ‌هاي زراعي تيپيک کلسي‌ زرپتز و خاک‌ هاي جنگل مصنوعي سرو و مرتع نيز تحت عنوان تيپيک کلسي زرالز طبقه‌ بندي شدند. نتايج نشان دادند که کشت و زرع منجر به کاهش کيفيت خاک مورد مطالعه شده است. کربن آلي، ظرفيت تبادل کاتيوني و ميانگين وزني قطر خاک ‌دانه در منطقه جنگلي و مرتعي به ‌طور معني ‌داري بيشتر از اراضي زراعي بودند. بيشترين مقدار ميانگين وزني قطر خاک ‌دانه در کاربري جنگل طبيعي بلوط 2.36 ميلي‌ متر و کمترين مقدار آن در کاربري زراعي 0.62 ميلي ‌متر بود. اين نتايج نشان ‌دهنده كارآيي مطالعات كيفيت خاک در تعيين وضعيت كنوني اراضي در عرصه‌ هاي كشاورزي و منابع طبيعي است.

 نسخه قابل چاپ