مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

تبخير - تعرق يکي از مهمترين مولفه‌ هاي چرخه آب در طبيعت است اما اندازه ‌گيري ميزان واقعي آن (توسط لايسيمتر به ‌عنوان دقيق ‌ترين ابزار اندازه ‌گيري) بسيار مشکل و در عمل غيرقابل اجراست، بنابراين به ‌کارگيري رابطه‌ هايي که تنها با استفاده از داده ‌هاي هواشناسي موجود، تخمين قابل ‌قبولي از آن ارايه دهند، ضروري به ‌نظر مي ‌رسد. در اين مطالعه 4 روش مختلف برآورد تبخير - تعرق شامل: پنمن - مانتيث - فائو 56 (PMF56)، پنمن - مانتيث - فائو با تابش ايرماک (PMFI)، جنسن - هيز شماره 1 (JH1) و جنسن - هيز شماره 2 (JH2) براي تخمين تبخير - تعرق مرجع روزانه چمن (ET_o) در يک اقليم نيمه‌ خشک، مورد ارزيابي قرار گرفتند. بررسي ‌ها نشان داد که در ازاي افزايش و کاهش 5 و 10 درصد در مقدار پارامترهاي تابش، درجه حرارت و باد، حساسيت مدل‌ هاي برآورد تبخير - تعرق به عامل تابش بيشتر مي ‌باشد، بنابراين براي برآورد ميزان تابش خورشيدي رسيده به سطح زمين از مدل‌ هاي تابش آنگستروم، صباغ، گلور - مک‌ کالور و بلک استفاده شد. واسنجي نتايج به ‌دست آمده با داده‌ هاي 3 ميکرولايسيمتر وزني در طول دوره رشد (مي - اکتبر) در طي 95 روز و توسط معيارهاي آماري مختلف از جمله ضريب تعيين (R²)، ريشه ميانگين مربعات خطا (RMSE)، ميانگين خطاي اريب (MBE) و آزمون t نشان داد که مدل پنمن - مانتيث - فائو 56 با مدل تابش آنگستروم که مقادير معيارهاي آماري ذکر شده براي آن به ‌ترتيب برابر 0.625، 0.781، 0.038 و 0.468 مي‌ باشند، مناسب‌ ترين مدل براي برآورد تبخير - تعرق گياه مرجع در اين اقليم بوده و مدل‌ هاي جنسن - هيز شماره 1 و پنمن - مانتيث - فائو با تابش ايرماک، دقت پاييني دارند. به ‌طور کلي در همه مدل ‌هاي برآورد تبخير - تعرق، مدل ‌هايي که از تابش آنگستروم استفاده مي ‌کنند دقت بهتري دارند که تاييدي بر پيشنهاد فائو است. همچنين مدل ‌هاي تابش گلور - مک ‌کالور، صباغ و بلک در رده‌ هاي بعدي قرار دارند.

 نسخه قابل چاپ